تقی ابوطالبی احمدی، روانشناس و عضو هیئت علمی دانشگاه فرهنگیان در گفتوگو با ایکنا در پاسخ به سوال که با وجود باورهای دینی بین مردم جامعه و حرکت آن بر مدار اخلاق تا چه حد توانستهایم احساسات به ویژه خشم خود را مدیریت کنیم، گفت: اینکه ما دارای شناسنامه اسلامی هستیم کفایت نمیکند، تا زمانی که دستورات خداوند را نشناسیم، به آن باور پیدا نکنیم و سپس به آن عمل نکنیم توفیقی حاصل نمیشود، پدر و مادر و افراد بزرگ جامعه باید باعث بشوند ما این دانش را باور داشته باشیم، وقتی من دانش را باور کردم در رفتارم متجلی میشود.
وی ادامه داد: عصبانیت، پرخاشگری، اضطراب، ترس، اضطراب و به طور کلی رفتارهایی که انسان ممکن است در قبال محرکهای خوشایند یا ناخوشایند همچون خوشحالی، همدردی و ... نشان میدهد، جزو هیجانات است که به مثبت و منفی تقسیم میشود؛ اینکه رفتار انسان، بروز غیرمنطقی داشته باشد به عوامل زمینهای بروز رفتار مربوط است. این انسان در ایران و سایر کشورهای جهان، تحت تاثیر عوامل محیطی است، عوامل محیطی تنشزا او را به رفتارهای غیرمنطقی سوق می دهد و عوامل محیطی خوشایند او را به رفتارهای مثبت ترغیب میکند.
این استاد دانشگاه افزود: این عوامل محرک به میزان درک و فهم یک انسان میتواند او را اذیت کند یا تحت تاثیر قرار دهد، رخدادهای مثبت و منفی در زندگی انسان همواره وجود دارند اما این نوع نگاه انسان به رخدادها است که باعث پیامد ناخوشایند میشود، الان بحث ترافیک، آلودگی هوا، ریزگرد و ... در بعضی شهرهای کشور ما جدی است، انسان وقتی میبیند مسئولان و عوامل تلاش خود را می کنند و از دست خودش هم کاری بر نمیآید، بهترین کار این است که خودآرامسازی و خودکنترلی کند، یک اصلی وجود دارد که «من باید با شرایط موجود به شرایط مطلوب بروم»، انسانهای سالم معمولاً در برخورد با عوامل تنشزا دو راه دارند یا سازگاری یا سازشکاری، تطبیق با واقعیت و انتظار شرایط مناسب و بهبود. گاهی هم باید با دخالت خود انسان در موضوع او را کنترل کنیم، شخص یاد بگیرد خودش چگونه در کاهش عوامل تنش زا نقش داشته باشد، این هم یک راهکار است.
ابوطالبی همچنین با اشاره به بعضی از عصبانیتها که ممکن است به خاطر اختلاف سلیقههای سیاسی و اجتماعی باشد، گفت: شخص پرخاشگر از یک موضوع ناکام است و گاهی به لجبازی میافتد، واکنش به ناکامیها در صحنه اجتماعی به دو شیوه میتواند بروز پیدا کند، یک این که شخص بداند چه چیزی را به چه کسی بگوید و یک شیوه هم بیان غیرعقلانی و غیرکنترل شده آن است، در هر صورت انسان باید با روش انتقاد موثر به بیان نظرات خود بپردازد.
وی تاکید کرد: محترمانه صحبت کردن و هر انتقادی را به شیوه معقول با بهرهگیری از مهارتهای انتقاد موثر بیان کردن، آرامش فردی و اجتماعی را برای ما و دیگران به وجود میآورد.
نقش باورهای دینی در مدیریت خشم و هیجانات
این روانشناس در ادامه گفت: چیزی که انسان را در برابر هیجانات ناخوشایند همچون خشم نگه میدارد نوع نگاه انسان به موضوع زندگی است، هر چه باورها و نگرشها و بهره گیری از الگوهای مثبت بیشتر باشد، آرام تر است. خداوند رحمان انسان را موجودی نیازمند آفریده است و انسانها هم نیازهای متفاوتی دارند، شیوههای تامین نیازهای معقول و نامعقول انسان را هم در کتاب پیامبران الهی و قرآن به ما معرفی شده است، قرآن کتابی برای زندگی است که برای همه حالات از تولد تا مرگ برنامه وجود دارد، این باورهای دینی میتواند خشم و هیجانات انسان را مدیریت کند.
ابوطالبی افزود: انسانهای آگاه و کسانی که از انسانهای موفق و شخصیتهای سالم اجتماع خودشان الگو میگیرند، آرامتر هستند، برای جامعه اسلامی ما نیز که مردم عموماً دینباور و دینمحور هستند بهترین الگوها زندگانی معصومان(ع) است، هر چه انسان از الگوهای دینی بهره برداری کند قطعاً در زندگی فردی و اجتماعی خود آرام تر خواهد شد، من معتقدم اگر مردم از دستورات خداوند و الگوی های الهی تبعیت کنند انسانهایی صادق، سالم و آرام خواهیم داشت.
شناسنامه اسلامی کفایت نمیکند
وی خاطرنشان کرد: آموزش و پرورش در استمرار یا تقویت فرآیند رشد انسان که از درون خانواده شروع میشود، نقشی اساسی دارد، بحث رشد معنوی هم در مدرسه باید تکامل پیدا کند، بعد از مدرسه این روند در دانشگاه طی میشود و شخص برای زندگی آماده میشود.
انتهای پیام/