نوروز، ظرف انجام اعمال صالح و مورد قبول اسلام

 ابوالفضل بهرام‌پور، مترجم قرآن و نهج البلاغه در گفت‌وگو با ایکنا؛ به ارائه توضیحاتی پیرامون نوروز باستانی و نحوه تعامل اسلام با این سنت ملی پرداخت و بیان کرد: واژه عید از کلمه «عود» به معنای بازگشتن است و در واقع اینگونه معنا می‌شود که روز نو مجددا بازگشته است، در مورد معاد هم اینگونه است و می‌گوییم به معاد بازمی‌گردیم اما در اینجا سؤالی مطرح می‌شود و آن هم این که مگر ما از آنجا آمده‌ایم که مجددا به آنجا باز می‌گردیم؟ در اینجا بحث‌های فلسفی مطرح می‌شود و می‌گویند که آری «إِنَّا لِلَّهِ وَإِنَّا إِلَيْهِ رَاجِعُونَ».

وی در ادامه افزود: در واقع ما حضورا از آن عالم آمده‌ایم که در اینجا دوره ببینیم و طبق تعالیمی که انبیا(ع) آور‌ده‌اند تربیت شویم و بدین وسیله روح خودمان را وسعت دهیم و قابلیت پیدا کنیم که با یک فاز و شاکله‌ دیگری که قابلیت رفتن به بهشت را دارد بازگردیم.

این مفسر قرآن بیان کرد: در مورد عید غدیر نیز همینگونه است، اما امام صادق(ع) فرمودند عید واقعی و شادابی قطعی آن زمانی است که انسان در آن روز گناه نکند و خود و نفس خود را بازسازی کند، شادی‌هایی که ما داریم، ابزاری و مادی است و در واقع از بیرون به ما تحمیل شده است، اما وقتی انسان‌ها به تفریح‌هایی مانند کنار دریا رفتن و استفاده از ماشین‌های گران قیمت و لوکس روی می‌آورند می‌بینند که این موارد آنها را شاد نمی‌کند، در نتیجه معلوم است که این شادی‌ها از بیرون می‌آیند اما اسلام و قرآن نظرش این است که شادی باید از درون دل به بیرون تراوش کند.

بهرام‌پور در ادامه تصریح کرد: در ایام نوروز نیز شادی ملی است و نمی‌توانیم اینها را به صورت عقیدتی و اسلامی تحلیل کنیم، سابقا در ایران جشن نوروز وجود داشته و ملاک نیز این است که معصیت صورت نگیرد و اگر اینطور باشد در واقع این نوع جشن‌ها بلامانع است اما هر عمل و خوشحالی یا هر غمی بخواهد با معصیت و مخالفت خداوند باشد جزء شومی‌ها و گرفتاری‌ها است اما هر عمل شادی که در حد استاندارد باشد و برای دیگران مزاحمتی ایجاد نکند و حق دیگری ضایع نشود جزء مباحات است.

وی با اشاره به اینکه از کدام جهت اسلام نوروز را تأیید می‌کند بیان کرد: در نوروز سنت‌هایی مانند صله ارحام و ... وجود دارد و اصلا به همین دلیل است که امام صادق(ع) فرمودند نوروز مقبول است، در واقع نوروز یک بهانه است از این جهت که از ظرف آن ایام اعمال نورانی صورت می‌گیرد.

بهرام‌پور در ادامه افزود: کربلا نیز تا قبل از این که امام حسین(ع) در آن به شهادت برسد و مضجع شریفشان در آنجا قرار بگیرد یک کویر بود اما بعد از امام حسین(ع) و به برکت وجود ایشان است که ارزش یافته است، در ایام نوروز هم همین است چون در آن ایام اعمال خوب و نورانی انجام می‌شود مورد قبول اسلام واقع شده است.

این مفسر قرآن بیان کرد: اما در کنار این موارد یعنی صله رحم و یا عیدی دادن به کودکان و ... و شاد کردن قلوب مومنان، رسومات دیگری مانند روز طبیعت یا «سیزده به در» وجود دارد که البته برای خوشحالی کردن است و ایرادی هم ندارد اما اگر بخواهد در آن فسق و فجوری صورت گیرد این کارها در همه سال حرام است و مختص این روز نیست، ضمنا این که گفته می‌شود این روز نحوست دارد و ... در اسلام چنین چیزی وجود ندارد، خداوند در سوره یس هم می‌فرماید «طَائِرُكُمْ مَعَكُمْ»، شومی شما از خود شما است، در واقع شومی گناهان مردم است و شومی و نحوست بیرون قرار ندارد بلکه ما آن را با گناه می‌آفرینیم.

بهرام‌پور در پاسخ به این سؤال که طبق دعای تحویل سال باید به دنبال چه نوع تحولی بود بیان کرد: این دعا، این پیام را دارد که شما از طبیعت تقلید کنید، طبیعتی که در آن یخبندان و زمستان است و بلبل‌ها و پرندگان زیبا در لانه هستند و هوا نفس نمی‌کشد، اما حالا بهار آمده و هوا نفس می‌کشد و در طبیعت یک نوع تحول از بدی به خوبی را شاهد هستیم که مطابق طبع انسان است و به انسان می‌گوید که تو نیز از کار بد متحول شو این چنین تحول مثبتی را در خود ایجاد کن.

وی بیان کرد: در واقع این پیام نیز در دل آن نهفته است که چطور بهار زیباتر از زمستان است، ای انسان تو نیز اگر بخواهی از زمستان زشت بیرون ایی باید به بندگی خداوند، به انسانیت، به ترک خلاف و انجام عمل صالح بپردازی تا متحول شوی.

بهرام‌پور در ادامه تصریح کرد: این تحول به معنای تقرب یافتن به خداوند است و توبه نیز یکی از عنصرهای تحول است، البته چیزهای دیگر هم وجود دارد که به عنوان عنصر تحول محسوب می‌شود، می‌توان نماز را در این زمینه مثال زد، نماز یک نوع ایجاد تحول است چنان که رسول خدا(ص) آن را به چشمه‌ای تشبیه کرده که روزی پنج بار انسان خود را در آن بازسازی می‌کند، معلوم می‌شود که اگر اینطور باشد ذره‌ای غبار گناه در وجود انسان باقی نخواهد ماند و اگر اینطور شد انسان می‌تواند به بهشتی که میلیاردها برابر از این بهار است راه یابد.

وی بیان کرد: به مخاطبان شما نیز می‌گویم که بیایید و به خداوند و به رسول خدا(ص) و ائمه (ع) در ابتدا عیدی دهید و بگویید که من تا چند ماه آینده یکی از نمازهای خودم را اول وقت با دغدغه و حضور قلب می‌خوانم و تقدیم خداوند کند، همچنین به رسول خدا(ص) نیز که برای ما دین را آورد و تربیت انسا‌ن‌ها را بر عهده گرفت عیدی دهید و عملی را عهد کنید که به آن پایبند باشید.

بهرام‌پور در ادامه تصریح کرد: این که روی تعهد تأکید دارم به این دلیل است که خداوند نیز روی تعهد و وفای به عهد اهمیت زیادی قائل است، لذا ممکن است این عهد تا پایان عمر محقق نشود ولی می‌تواند به خداوند بگوید که خدایا من تا سه ماه یا چهار ماه آینده بر این عهدی که با تو می‌بندم پایبند هستم، اگر این اتفاق افتاد در این زمان، عبادت به قدری زیر دندانش مزه می‌کند که خداوند هم به او نگاه می‌کند و انسان با آن کار خیر انس می‌گیرد.

این مفسر قرآن، در پاسخ به این سؤال که سیره خود شما در ایام نوروز چیست و به چه کارهایی اشتغال دارید؟ بیان کرد: فرزندان ما در این ایام به دیدار ما می‌آیند و البته طلب عیدی هم می‌کنند و ما نیز به آنها عیدی می‌دهیم، ضمن این که علم نیز سر جای خود قرار دارد، البته مردم سعی کنند که این رسوم را زنده نگه دارند و از طریق عیدی دادن دل‌ها را شاد کنند، به ویژه به کودکان که می‌شود با هزینه ارزان آنها را شاد کرد.

انتهای پیام