موانع اقتباس نمایشی از ادبیات مکتوب انقلاب و دفاع مقدس/5
رشد ادبیات نمایشی باید همسنگ با ادبیات دفاع مقدس باشد
گروه هنر ــ نویسنده ادبیات داستانی انقلاب و دفاع مقدس ثمره کار خود را در قالب چاپ و انتشار اثر خود به شکل کتاب می‌بیند، اما فعالیت در حوزه هنرهای نمایشی درباره این موضوع سرنوشت مشخصی ندارد و فعالان تئاتری شاهد نتیجه درخوری از تولیداتشان، با وجود سختی‌هایی که متحمل می‌شوند، نیستند.
محمدعلی دشت‌گلی، رئیس سازمان بسیج هنرمندان سپاه محمد رسول‌الله تهران بزرگ، در گفت‌وگو با خبرنگار ایکنا گفت: در عرصه ادبیات مکتوب و داستانی مرتبط با موضوع انقلاب و دفاع مقدس در سال‌های اخیر اقدامات ارزشمندی انجام شده است و از میان تمامی اقدامات آنچه بیشتر از سایر حوزه‌ها از آن مطلع هستم، کتاب‌هایی است که به شرح زندگی فرماندهان دوران دفاع مقدس پرداخته و «نشر ۲۷» عهده‌دار چاپ و نشر آن‌ها بوده است.
وی ادامه داد: به طور حتم باید نقش نهاد‌های دیگری را نیز در این حوزه مؤثر دانست و از جمله آن‌ها حوزه هنری انقلاب اسلامی که در قالب انتشارات سوره مهر اقدام به تولید آثار مکتوب در قالب داستانی، رمان و خاطره از دوران انقلاب اسلامی و دفاع مقدس کرده است که به جرئت می‌توان گفت مجموعه آن‌ها گنجینه‌ای غنی از ادبیات مکتوب در این حوزه را فراهم آورده است که قابلیت تبدیل به آثاری در اشکال و قالب‌های گوناگون از جمله تئاتر و سینما را نیز داراست.
دشت‌گلی تصریح کرد: علی‌رغم این اتفاق خوب، در عرصه عمل تاکنون اقدام سازنده و سازمان یافته‌ای به منظور اقتباس‌های نمایشی از آثار مکتوب مذکور انجام نشده است و معدود اقدامات نیز خودجوش و براساس دغدغه و علایق شخصی درام‌نویسان و فعالان تئاتری است که در مقایسه با حجم تولیدات نمایشی این حوزه چندان درخور و شایسته نیست.
این کارشناس تئاتر افزود: دلیل وضعیت کنونی را می‌توان نبود سازوکار مؤثر تشویقی دانست که باید از سوی هریک از نهاد‌های متولی فرهنگی تعبیه و اجرا شود و اگر با چنین تهمیداتی مواجه هستیم، یا مستمر و هدفمند نیستند و یا در لحظه و برحسب اجبار شاهد عملی شدن آن‌ها هستیم که چندان هم جریان‌ساز نیستند و از آنجا که دفعی و ابتدا به ساکن برای برگزاری آن‌ها تصمیم‌گیری می‌شود. لذا تأثیر آن‌ها نیز چندان دامنه‌دار نیست.
رئیس سازمان بسیح هنرمندان سپاه محمد رسول‌الله تهران بزرگ گفت: از مهم‌ترین مسائلی که موجب می‌شود شاهد پیشرفت حوزه ادبیات نمایشی انقلاب و دفاع مقدس مطابق با ادبیات داستانی مرتبط با آن نباشیم، به بی‌اعتمادی درام‌نویسان و فعالان تئاتری بازمی‌گردد؛ در زمینه ادبیات داستانی حوزه انقلاب و دفاع مقدس تا حدود زیادی تکلیف نویسنده مشخص است و او ثمره کار خود را با توجه به سرمایه‌گذاری و اهتمامی که مسئولان برای پرداختن به چنین موضوعاتی دارند، در قالب چاپ و نشر اثرش می‌بیند. هرچند که ممکن است نتیجه کار چندان همسنگ با برخی از آثار این حوزه که اصطلاحاً گُل می‌کنند با استقبال مواجه نشود.
دشت‌گلی تأکید کرد: به نظرم نویسندگان و کارگردانان تئاتر انقلاب و دفاع مقدس اگر به نتیجه کاری که در این حوزه انجام می‌دهند اطمینان خاطر داشته باشند، به این معنی که پس از تولید اثر، فرایندی انجام شود که اثر نمایشی از سوی طیف گوناگونی از مخاطبان دیده شود و به این شکل نباشد که فقط محدود به یکی دو اجرا در جشنواره شود و یا حتی در سالن نه‌چندان معتبر تئاتری اجرای محدود نداشته باشد، آن زمان است که به طور حتم شاهد رونق تولیدات آثار نمایشی غالباً مقتبس از آثار مکتوب داستانی خواهیم بود.
وی در پایان گفت: بخش عمده‌ای از این فرایند باید به شکلی شخصی و با اتکا به توان تخصصی و فنی فعالان تئاتری انجام شود و فقط دستگاه‌های اجرایی و دولتی، براساس آن چیزی که گفته شد، باید بستر لازم را با اعمال سازوکار‌های حمایتی فراهم آورند و از اقدامات شعاری و کلیشه‌ای و دفعی در این حوزه پرهیز کنند تا این حوزه تبدیل به جریانی مستمر و فرهنگساز شود.
انتهای پیام
وی ادامه داد: به طور حتم باید نقش نهاد‌های دیگری را نیز در این حوزه مؤثر دانست و از جمله آن‌ها حوزه هنری انقلاب اسلامی که در قالب انتشارات سوره مهر اقدام به تولید آثار مکتوب در قالب داستانی، رمان و خاطره از دوران انقلاب اسلامی و دفاع مقدس کرده است که به جرئت می‌توان گفت مجموعه آن‌ها گنجینه‌ای غنی از ادبیات مکتوب در این حوزه را فراهم آورده است که قابلیت تبدیل به آثاری در اشکال و قالب‌های گوناگون از جمله تئاتر و سینما را نیز داراست.
دشت‌گلی تصریح کرد: علی‌رغم این اتفاق خوب، در عرصه عمل تاکنون اقدام سازنده و سازمان یافته‌ای به منظور اقتباس‌های نمایشی از آثار مکتوب مذکور انجام نشده است و معدود اقدامات نیز خودجوش و براساس دغدغه و علایق شخصی درام‌نویسان و فعالان تئاتری است که در مقایسه با حجم تولیدات نمایشی این حوزه چندان درخور و شایسته نیست.
این کارشناس تئاتر افزود: دلیل وضعیت کنونی را می‌توان نبود سازوکار مؤثر تشویقی دانست که باید از سوی هریک از نهاد‌های متولی فرهنگی تعبیه و اجرا شود و اگر با چنین تهمیداتی مواجه هستیم، یا مستمر و هدفمند نیستند و یا در لحظه و برحسب اجبار شاهد عملی شدن آن‌ها هستیم که چندان هم جریان‌ساز نیستند و از آنجا که دفعی و ابتدا به ساکن برای برگزاری آن‌ها تصمیم‌گیری می‌شود. لذا تأثیر آن‌ها نیز چندان دامنه‌دار نیست.
رئیس سازمان بسیح هنرمندان سپاه محمد رسول‌الله تهران بزرگ گفت: از مهم‌ترین مسائلی که موجب می‌شود شاهد پیشرفت حوزه ادبیات نمایشی انقلاب و دفاع مقدس مطابق با ادبیات داستانی مرتبط با آن نباشیم، به بی‌اعتمادی درام‌نویسان و فعالان تئاتری بازمی‌گردد؛ در زمینه ادبیات داستانی حوزه انقلاب و دفاع مقدس تا حدود زیادی تکلیف نویسنده مشخص است و او ثمره کار خود را با توجه به سرمایه‌گذاری و اهتمامی که مسئولان برای پرداختن به چنین موضوعاتی دارند، در قالب چاپ و نشر اثرش می‌بیند. هرچند که ممکن است نتیجه کار چندان همسنگ با برخی از آثار این حوزه که اصطلاحاً گُل می‌کنند با استقبال مواجه نشود.
دشت‌گلی تأکید کرد: به نظرم نویسندگان و کارگردانان تئاتر انقلاب و دفاع مقدس اگر به نتیجه کاری که در این حوزه انجام می‌دهند اطمینان خاطر داشته باشند، به این معنی که پس از تولید اثر، فرایندی انجام شود که اثر نمایشی از سوی طیف گوناگونی از مخاطبان دیده شود و به این شکل نباشد که فقط محدود به یکی دو اجرا در جشنواره شود و یا حتی در سالن نه‌چندان معتبر تئاتری اجرای محدود نداشته باشد، آن زمان است که به طور حتم شاهد رونق تولیدات آثار نمایشی غالباً مقتبس از آثار مکتوب داستانی خواهیم بود.
وی در پایان گفت: بخش عمده‌ای از این فرایند باید به شکلی شخصی و با اتکا به توان تخصصی و فنی فعالان تئاتری انجام شود و فقط دستگاه‌های اجرایی و دولتی، براساس آن چیزی که گفته شد، باید بستر لازم را با اعمال سازوکار‌های حمایتی فراهم آورند و از اقدامات شعاری و کلیشه‌ای و دفعی در این حوزه پرهیز کنند تا این حوزه تبدیل به جریانی مستمر و فرهنگساز شود.
انتهای پیام
مطالب مرتبط
