اجرای آئين «نخل‌گردانی» ظهر عاشورا در جاجرم
گروه فرهنگی ــ خراسان‌شمالی دارای قومیت‌های کرد، تات، ترک، فارس و ترکمن است که هر یک با آداب و رسوم خاصی در ایام محرم به عزاداری می‌پردازند، «نخل‌گردانی» یکی از مهمترین مراسم‌ها در شهر جاجرم بوده که با شیوه‌های متفاوت این منطقه در ظهر عاشورا برگزار میشود.
به گزارش ایکنا از خراسان‌شمالی، مراسم «نخل‌گردانی» با قدمتی طولانی بین ۲۰۰ تا ۴۰۰ ساله در ایام سوگواری امام حسین(ع) در ماه‌های محرم و صفر در اکثر نقاط ایران از جمله در شهر جاجرم برگزار میشود که برپایی این مراسم نسل به نسل در بين پدران و اجداد مردم اين ديار چرخيده و هر ساله در ظهر عاشورا اجرا میشود.
نخل اغلب از چوب یا فلز و به شکل خیمه ساخته میشود و در زیرآن تیرهای چوبی به صورت افقی نصب مي شود تا عزا داران بتوانند آن‌را حمل کنند.
روی نخل با پارچه‌های سبز و یا سیاه که نوشته‌های مذهبی شامل لفظ جلاله الله و اسامي متبرک پنج تن آل عبا و اشعار مذهبي بر آن رودوزی شده پوشيده میشود.
در نوک نخل نيزعلم‌هایي شبیه به نیزه‌های جنگی نصب میشود که در اصطلاح محلی به آن تیغه می گویند بروي تيغه‌ها اشعار مذهبی که به ذکر واقعه کربلا پرداخته حکاکی شده است.
در هنگام اجرای مراسم سوگواری دو نفر سوار بر نخل، نماد سرهای بریده شده را که بصورت دو میوه سیب و انار است بر روی این تیغه‌ها می‌گذارند.
درمراسم نخل گرداني جاجرم دو نوع نخل استفاده میشود، يکی نخل عمومی «نخل بزرگ» و ديگری نخل دهقان‌ها است، هدایت و اداره هر نخل بر عهده یک نفر است و حرکت نخل به سوی سیل عزاداران بر عهده افرادی است که آن را بر روی دوش خود برداشته و حرکت می‌دهند.
مسیر حرکت نخل‌ها در مراسم عزاداری امام حسین (ع) چنان است که نخل ها پس از گذراندن از خیابان‌های اصلی وارد میدانی به نام میدان حسینیه می شوند و پس از برگزاری مراسم نخل ها در جای خودشان قرار می‌گیرند و آن بدین صورت است که نخل ها «نخل بزرگ و نخل کوچک» در ابتدا وارد میدان حسینیه می شوند و به دنبال آن گهواره علی اصغر(ع)، سنج‌زنها، طبل‌کوب‌ها، علم‌گردان‌ها وارد میدان می‌شوند.
پس از ورود نخل‌ها به میدان حرکت نخل‌ها تند شده و سوگواران نیز حرکت خود را تندتر کرده و با در دست داشتن پرچم‌های سبز رنگ و سینه‌زنان و طبل کوبان و سنج زنان با پای برهنه به دنبال نخل‌ها می‌دوند.
حرکت نخل‌ها چهار تا پنج دور در میدان حسینیه طول می‌کشد و بعد از آن نخل‌ها در جای خود قرار گرفته و مردم بعد از این مراسم رهسپار قبور اموات و شهدای واقع در بهشت مهزیار جاجرم می شوند.
یادآور میشود، مراسم آيينی نخل‌گردانی در تاريخ آبان ماه سال ۱۳۹۰ به شماره ۲۵۵ در فهرست عادی ميراث فرهنگی ناملموس کشور ثبت شده است.
انتهای پیام
