سیره امام رضا(ع) در پاسداری از حریم اسلام تبیین شود

عباس کیفی بجستانی، عضو جامعه قاریان قرآن کریم کشور در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) از خراسان شمالی، اظهار کرد: بررسی شرایط تاریخی عصر امام رضا(ع) زندگی امام علی‌بن‌موسی‌الرضا(ع) ابعاد مختلفی دارد.

وی ادامه داد: یکی از ابعاد مهم آن، بعد فرهنگی و علمی و پاسداری از حریم عقاید اسلامی در برابر حملات مکتب‌‌ها و فرقه‌های مختلف به اصول و فروع اسلام در شرایط خاص عصر آن حضرت است.

کیفی بجستانی افزود: بررسی این بعد علمی که از بعد ولایت الهیه آن امام(ع) نشئت می‌گیرد، در شرایطی که امروز در آن زندگی می‌کنیم، بسیار سازنده، راه‌گشا و حاوی رهنمودهای دقیق و ظریفی در برخورد با مکتب‌ها و مذاهب مختلف است.

این مدرس دانشگاه گفت: کتاب مناظرات تاریخی امام رضا(ع) نوشته آیت‌الله‌العظمی مکارم شیرازی به بررسی اجمالی این بعد از زندگی امام(ع) می‌پردازد؛ لذا مطالعه آن ما را بیشتر با حضرت ثامن‌الحجج(ع) آشنا خواهد کرد.

مباحثه علمی امام رضا(ع) ادیان مختلف

وی ادامه داد: مأمون پس از تحمیل مقام ولایت‌عهدی به امام علی‌بن‌موسی‌الرضا(ع) به خاطر حفظ موقعیت خویش و ثبات مقام خلافت، امام(ع) را از مدینه به طوس دعوت کرد و هنگام ورود امام(ع) به خراسان جلسات گسترده بحث و مناظره تشکیل داد و اکابر علمای زمان، اعم از مسلمان و غیر مسلمان را به این جلسات دعوت کرد.

وی افزود: بی‌شک پوشش ظاهری این دعوت، اثبات و تبیین مقام والای امام(ع) در رشته‌های مختلف علوم و مکتب اسلام بود اما در اینکه زیر این پوشش ظاهری چه صورتی پنهان بود، میان محققان نظرات مختلفی وجود دارد.

وی افزود: پاسخ به شبهات مطرح درباره امام رضا(ع) از جمله پذیرش ولایت‌عهدی مأمون و بررسى اوضاع و شرائط سیاسى زمان مأمون نشان مى‌دهد که وى با یک سلسله دشواری‌ها و مشکلات سیاسى روبه‌رو شده بود و براى رهایى از این بن‌بستها تلاش مى‌کرد، او سرانجام به‌منظور حل این مشکلات، یک سیاست چندبعدى در پیش گرفت که همان طرح ولیعهدى امام رضا(ع) بود.

کیفی بجستانی گفت: هنگامى امام رضا(ع) ولیعهدى مأمون را پذیرفت که دید اگر امتناع ورزد، نه تنها جان خویش را به رایگان از دست مى‌دهد، بلکه علویان و دوستداران حضرت نیز همگى در معرض خطر واقع مى‌شوند.

وی بیان کرد: بر امام رضا(ع) لازم بود که جان خویشتن و شیعیان و هواخواهان را از گزندها برهاند، زیرا امت اسلامى به وجود آنان و آگاهى بخشیدنشان نیاز بسیار داشت.

وی خاطرنشان کرد: اینان باید باقى مى‌ماندند تا براى مردم چراغ راه و رهبر و مقتدا در حل مشکلات و هجوم شبهه‌ها باشند، نحوه خنثی‌سازی دسیسه‌های مأمون توسط امام رضا(ع) در هر فرصتى تأکید مى‌کرد که مأمون او را به اجبار و با تهدید به قتل، به ولیعهدى رسانده است، افزون بر این، مردم را گاه گاه از این موضوع نیز آگاه مى‌ساخت که مأمون به‌زودى دست به نیرنگ زده، پیمان خود را خواهد شکست.

کیفی بجستانی افزود: امام به‌ صراحت مى‌گفت که به دست کسى جز مأمون کشته نخواهد شد و کسى جز مأمون او را مسموم نخواهد کرد، این موضوع را حتى در پیش روى مأمون هم گفته بود، امام تنها به گفتار بسنده نمى‌کرد، بلکه رفتارش نیز در طول مدت ولیعهدى همه از عدم رضایت وى و مجبور بودنش حکایت مى‌کرد.

وی خاطرنشان کرد: بدیهى است که اینها همه عکس نتیجه‌اى را که مأمون از ولیعهدى وى انتظار داشت، به بار مى‌آورد، بهره‌گیری از مناسبت رحلت حضرت رسول(ص) در تقریب مذاهب اسلامی یکى از تدابیر حضرت رسول(ص) در بدو ورود به مدینه، نوشتن معاهده‌اى میان خود و یهود بود، این اقدام مى‌تواند به‌خوبى بیانگر طرز تفکر آن حضرت در خصوص آزادى ادیان و همچنین اصل بزرگ همزیستى مسالمت‌آمیز باشد.