آسیب مراکز مدیریت اسلامی فعالیت جزیره‌ای است/ آثار تالیفی موجود کافی نیست
گروه دانشگاه: عضو هیئت علمی اندیشکده مدیریت اسوه با اشاره به آسیب مراکز آموزش مدیریت اسلامی، گفت: متأسفانه ارتباط بین این مراکز بسیار کم است و کارها تقریباً جزیره‌ای پیش می‌رود.
حجت‌الاسلام والمسلمین عباس قدس، عضو هیئت علمی اندیشکده مدیریت اسوه در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا)، با اشاره به وضعیت رشته مدیریت اسلامی، اظهار کرد: اخیراً در دانشگاه‌ها رشته‌ای در مقطع کارشناسی ارشد به نام مدیریت اسلامی ایجاد شده است. دو واحد درسی هم در دانشگاه‌ها به‌عنوان درس عمومی مدیریت گذاشته‌اند.
وی افزود: متأسفانه این درس زودتر از اصول و تئوری‌های مدیریت ارائه می‌شود و دانشجو قبل از اینکه آن‌ها را بخواند، با بخشی از مدیریت اسلامی آشنا می‌شود و قدرت مقایسه با اصول را ندارد؛ بعد که تئوری‌ها را می‌بیند، آن‌ها حاکم می‌شود و در واقع تئوری غربی برایشان جا می‌افتد.
حجت‌الاسلام قدس گفت: چارت این رشته در دانشگاه‌ها اینگونه بسته شده است. پیشنهاد من این است که زمان ارائه دروس تغییر کند. برای رشته مدیریت در حوزه شننیز یک دوره تخصصی در حد دکتری گذاشته‌اند. دانشگاه امام صادق(ع) نیز دوره مدیریت اسلامی دارد. البته غیر از این است که به مدیریت اسلامی بپردازد؛ تکنیک‌ها، تاکتیک‌ها، مبانی و اصول آن، ظاهراً چیزهایی است که بیشتر به مدیریت وابسته است.
این عضو هیئت علمی دانشگاه قزوین عنوان کرد: مدیریت اسلامی گفتمان غالبی در جامعه ندارد. احتمالاً یکی از دلایل آن ممکن است به خاطر کمبود استاد باشد. احتمال قوی می‌دهم که اینگونه باشد، اگر تعداد افراد زیاد باشد، این گفتمان، گفتمان غالب می‌شود و هر جا برویم می‌بینیم که از آن صحبت می‌کنند. چون این نیست احتمالاً گویندگان و بحث‌کنندگان آن کم هستند.
وجود تنها 120 کتاب در مورد مدیریت اسلامی
وی ادامه داد: تقریباً در مورد مدیریت اسلامی فقط 120 کتاب توانستیم پیدا کنیم، مقاله البته تعداد بیشتری وجود دارد. 120 کتاب برای امر مدیریت، تقریباً یعنی هیچ. چیزی حدود بالای 5 الی 6 هزار عنوان کتاب باید باشد. به طور مثال اصول مدیریت اسلامی حداقل 73، 74 مورد ثابت شده است و حداقل راجع به هر کدام از آن‌ها باید 10 کتاب باشد و در مجموع 700 کتاب در مورد مبانی مدیریت اسلامی داشته باشیم که اینگونه نیست.
این عضو هیئت علمی دانشگاه در پاسخ به این پرسش که چه مراکزی در حال حاضر پیگیر این امر هستند، اظهار کرد: برخی دانشگاه‌ها کار می‌کنند. برخی از مؤسسات در قم نیز به این مقوله می‌پردازند. دانشگاه امام صادق(ع) و مرکز الگوی اسلامی ـ ایرانی پیشرفت روی آن کار می‌کنند. بخشی نیز احتمالاً در شورای عالی انقلاب فرهنگی هستند که به آن می‌پردازند؛ ولی گسترده نیست. تعداد مؤسساتی که به این مقوله می‌پردازند کم است.
حجت‌الاسلام قدس به بیان آسیبی که مراکز آموزش مدیریت اسلامی را تهدید می‌کند پرداخت و گفت: متأسفانه ارتباط بین این مراکز نیز کم است. مثلاً در قم فقط یک درس خارج راجع به مدیریت گفته می‌شود. به‌عنوان افرادی که حاکمیت اسلامی را دارند، حداقل بالای 10 درس خارج در این زمینه چه فقه آن و چه اصولی که می‌توانیم از آن اصول، مدیریت اسلامی را استخراج کنیم گفته شود. باید بیشتر حمایت شود.
وی با اشاره به اینکه در حال حاضر برخی دانشگاه‌ها این رشته را ندارند و یا داشته‌اند و حذف شده است، افزود: یکی از آن‌ها ممکن است این باشد که دکتری مرتبط می‌خواهند. حال دکتری مرتبط را از کجا می‌توانیم بیاوریم، از خارج از کشور و هاروارد بیاوریم که نیست. در ایران نیز که نبوده است. این، یک دوری است مثل مرغ و تخم مرغ که اول کدام بوده است. بالاخره باید از یک جایی شروع شود.
عضو اندیشکده مدیریت اسوه گفت: بهتر است استانداردهای استادی را در این زمینه کاهش دهند و در عوض به محتوا و علم بیشتر بپردازند. از آن ان‌شاء‌الله مقاله، کتاب و ... تولید می‌شود. حمایت‌هایی که باید از پایان‌نامه‌ها و ... در این زمینه شود بیشتر باشد. جو غالب باید اینگونه باشد. در حال حاضر جو غالب اینگونه نیست. گفتمان غالبی در این رابطه وجود ندارد.
اشاره‌ای به بیان رهبر انقلاب در این زمینه
حجت‌الاسلام قدس به بیانی از رهبر معظم انقلاب اشاره و اظهار کرد: رهبر معظم انقلاب یک بار فرمودند که اگر من رهبر نبودم و برمی‌گشتم به حالت قبل از این مسئولیتم، می‌رفتم و مدیر تربیت می‌کردم. اینقدر برای ایشان این امر مهم است. بالاخره ایشان چقدر می‌تواند حرف بزند و بگوید؛ این وظیفه ماست که اهمیت این موضوع را درک و اولویت بندی کنیم. باید به این موضوع بیشتر بپردازیم.
بی‌تدبیری عامل فقرزایی و یا تثبیت فقر است
وی گفت: مطالب فوری نباید ما را فریب دهد. به طور مثال برای اینکه ریزگردها می‌آیند و یا موارد دیگر زیست محیطی پیش می‌آید فریاد راه بیندازیم. این کارها خوب هم که باشد اما فوری است و در واقع مرهم نیست. باید دید به چه علت اینگونه شده است؛ یک بخشی از آن به عدم مدیریت برمی‌گردد. یا حتی به‌طور مثال مسئله فقر زدایی در جامعه نیز از همین دست است. پیغمبر(ص) فرموده است: «انی ما اخاف علی امتی الفقر ولکن اخاف علیهم سوء التدبیر؛ همانا بیم ندارم بر امتم از فقر، ولی بر آن‌ها می‌ترسم از کج‌فکری و بد اندیشگی»، (عوالی اللآلی، ج۴، ص ۳۹). از فقر نمی‌ترسم اما از بی‌تدبیری می‌ترسم. معلوم است که خود بی‌تدبیری عامل فقرزایی و یا تثبیت فقر است. باید به این بپردازیم و این نکته اساسی است.
حجت‌الاسلام قدس تصریح کرد: در بسیاری از اوقات، عادت کرده‌ایم امور مهم را کنار بگذاریم و به امور فوری بپردازیم که شاید غیر مهم هم باشند. بهر حال چون این موضوع اهمیت بسیار زیادی دارد خوب است که توسط اساتید دانشگاه، دانشجویان، اصحاب رسانه و دیگران باید به یک مقوله گفتمان غالب در جامعه تبدیل شود.
