جریانات فمنیستی تاریخ را بازنویسی می‌کنند / دیدگاه شهیدان بهشتی و مطهری درباره حجاب اجباری

به گزارش ایکنا، حجت‌الاسلام والمسلمین محمدرضا زیبایی‌نژاد، رئیس مرکز تحقیقات زن و خانواده، شامگاه دوشنبه‌، 23 تیرماه، در ادامه مباحث خود با موضوع «نقد و بررسی جریان‌های فمینیستی در ایران پس از انقلاب» با اشاره به کتاب «زنان سبیلو و مردان بی‌ریش»، اضافه کرد: نویسنده این کتاب (نجم‌آبادی) و «ژانت آفاری» از کسانی هستند که به تحولات امر جنسی از دوره قاجار به بعد می‌پردازند.

وی افزود: نجم‌آبادی می‌گوید که تا عصر مشروطه همجنس‌گرایی مردان قبیح شمرده نمی‌شد، ولی زمانی که ایرانی‌ها با غربیان در دوره مشروطه آشنا شدند، سبب شد تا نگاه منفی به همجنس‌گرایی ایجاد شود؛ آبفاری با صراحت می‌گوید: همجنس‌گرایی تا قبل از مشروطه تقبیح نشده، ولی در دوره رضاخان این کار جرم حساب شد و مقابله سختی با آن صورت گرفت و در دوره جمهوری اسلامی با شدت بیشتری تقبیح می‌شود.

شگرد فمنیست‌ها در سابقه تاریخی

زیبایی‌نژاد با بیان اینکه «احسان یارشاطر» هم در دهه 20 پایان‌نامه دکتری خود را روی این موضوع نوشته است، اظهار کرد: یارشاطر می‌گوید که در ادبیات ایران، معشوق ناظر به جوانک پسر است نه زنان. از دید بنده مجموعه این تحقیقات نشان می‌دهد که این افراد دنبال این هستند که به نسل جوان القاء کنند، اَشکال مختلف زیست جنسی سابقه تاریخی در ایران دارد. وقتی در دهه 70 که نشریه «نیمه دیگر» به روزهای پایانی انتشارش رسید، از سردبیر آن علت خاتمه آن را می‌پرسند، می‎گوید: «الان نشریاتی در داخل ایران هستند که نقش ما را به خوبی ایفا می‌کنند، بنابراین حضور ما ضرورت چندانی ندارد».

وی با بیان اینکه امروزه جریانات فمنیستی در خارج کشور فعال هستند، اظهار کرد: در بین فمنیست‌ها دو گروه وجود دارند؛ یکی رادیکال‌ها (مانند مهناز متین) که معتقدند اصلاح وضعیت زنان جز با تغییر رژیم ایران انجام نمی‌شود؛ جریان دیگر رفرمیست‌ها (نجم ‌آبادی، پروین پایدار و ...) هستند که معتقدند تغییرات باید با اصلاح توأم باشد؛ اکثریت فمنیست‌ها، چپ غیرمذهبی و در ردیف بعد لیبرال‌ها هستند. البته دسته‌بندی دهه 60 در میان فمنیست‌ها رنگ باخته و پیوند زیادی با هم خورده‌اند.

رئیس مرکز تحقیقات زن و خانواده اضافه کرد: فمنیست‌هایی مانند مسیح علی‌نژاد، محبوبه عباس قلی‌زاده و ... از دهه 80 به بعد به خارج کشور می‌روند و فعالیت می‌کنند؛ شادی صدر هم جزء فمنیست‌های سکولار است، که بعد از جنبش سبز به خارج رفت و به مبارزه با جمهوری اسلامی و اسلام پرداخت. او به حقوق اقلیت‌های جنسی پرداخته است. «سهیلا امین ترابی» خودش را همجنس‌گرا می‌داند و بعد از اینکه شادی صدر به خارج رفت، سازمانی ایجاد کردند که کار مهم آنان این است گزارشاتی از وضعیت زنان ایران به نهادهای بین‌المللی می‌دهند تا از طرف این نهادها به ایران فشار وارد شود.

بازنویسی تاریخ با نگاه فمنیستی

وی اظهار کرد: «مریم حسین‌خان» کتابی را با نام «35 سال در حجاب» نوشته و مطالب روزنامه‌ها و مصاحبه‌های مسئولان در برخورد با بدحجابی را جمع‌آوری و به نهادهای بین‌المللی برده‌اند تا فشار آن‌ها بر کشور بیشتر شود؛ نکته قابل توجه آن است که فعالیت جریانات فمنیستی در روایتگری جریان زنان بعد از انقلاب، گویا بازنویسی تاریخ از منظر فمنیستی است، ولی جریانات انقلابی یا کار درخوری نکرده و یا گزارش درخوری در این زمینه ثبت نکرده‌اند؛ مثلاً ما می‌دانیم بسیج زنان در این عرصه کار کرده‌اند، ولی گزارش مناسبی از فعالیت‌ها ندارند.

زیبایی‌نژاد اضافه کرد: تلاش‌های داخل کشور را با کتاب «کمپین یک میلیون امضاء» مقایسه کنید؛ 150 صفحه کتاب در مورد یک اتفاق از شکل‌گیری یک کمپین در سال 85 تا 88 نوشته شده است، ولی ما چنین چیزی را نداریم و جالب اینکه وقتی کسی تاریخ‌نگاری می‌کند، خودش پرگار روایتش از تاریخ است؛ لذا علاقه‌مندان به مباحث حوزه زنان باید جایگاه خود و روایتگری خودشان را مهم بدانند، زیرا با گذشته چند دهه از تحولات کنونی می‌توانند از خود تاریخی بنویسند که مبتنی بر نگاه درست اسلامی باشد. 

فمنیست‌های هویتگرا

رئیس مرکز تحقیقات زن و خانواده تصریح کرد: «نیره توحیدی» در کنفرانسی از نسل جدید فمنیست‌ها صحبت کرد که بنده نام آن را فمنیست‌های هویتگرا و دهه نودی گذاشته‌ام؛ توحیدی می‌گوید که در گذشته اگر کسی می‌خواست حرف فمنیستی بزند باید دو چیز را ثابت می‌کرد؛ یکی اینکه قصد خیانت به ایران را ندارد و دیگر اینکه مخالف مذهب نیست، ولی برای نسل جدید این چیزها مهم نیست.

وی اضافه کرد: به همین دلیل می‌بینیم «مسیح علی‌نژاد» علناً می‌گوید که از آمریکا پول می‌گیرم و با پمپئو عکس دارم و ابایی ندارد که بگوید من در دوره‌ای که دختر بودم، رابطه نامشروع داشتم؛ می‌گوید مسئله من آزادی زنان است نه این مباحث؛ او در سخنرانی در یک جمع زنانه می‌گوید: «مسئله ما این نیست که حجاب مسئله چندم برای زنان است؛ برای من مهم نیست، مهم این است که حجاب با کرامت زنان مخالف است».

زیبایی‌نژاد تصریح کرد: اگر بخواهیم با دختران دهه هشتاد و نود از این زاویه حرف بزنیم که فلان فرد جیره‌خوار اجانب است؛ ممکن است برای او مسئله نباشد؛ بنابراین باید متناسب با شرایط روز به پاسخگویی آنها بپردازیم و جریانات فمنیستی و اهدافشان را برملا کنیم.

دیدگاه شهید مطهری و بهشتی در مورد حجاب اجباری

رئیس مرکز تحقیقات زن و خانواده با بیان اینکه برخی به آیت‌الله بهشتی نسبت داده‌اند که ایشان مخالف با اجباری کردن حجاب بود و تا آخر عمر هم زیر بار این کار نرفت و زنانی بودند که بدون حجاب وارد دفتر ایشان می‌شدند، اظهار کرد: آقای بهشتی ممکن است نظر امام(ره) را قبول نداشت، ولی بر خود واجب شرعی می‌دانست که نظرات امام(ره) را به عنوان ولی فقیه ولو مخالف نظر او باشد، در عمل رعایت کند؛ بنابراین چنین انتسابی با خلقیات و رفتار شهید بهشتی سازگار نیست.

استاد حوزه بیان کرد: همچنین به شهید مطهری نسبت داده‌اند که او هم با اجباری شدن حجاب مخالف بود، ولی مؤسسه ایشان در چند سال قبل، پاسخ داد که آقای مطهری با اجباری کردن حجاب در آن مقطع زمانی مخالف بود و می‌فرمود که کشور مسائل مهمتری دارد، نه اینکه ایشان با اصل حجاب اجباری مخالف باشد.