چندقطبی شدن نظام ارزی در دنیا/ اقتصادهای بزرگ دلارزدایی را پیگیری می‌کنند + صوت
کارشناس اقتصادی گفت: تک‌بعدی در نظام ارزی و اقتصادی دنیا پایان یافته و در حال حرکت به سمت چندقطبی در نظام ارزی هستیم و شواهد و قرائن این امر را نشان می‌دهد و اثبات می‌کند.
دلارزدایی و کاهش نقش دلار موضوعی است که به دغدغه کشورهای تحت تحریم تبدیل شده و برای رهایی از سلطه دلار به دنبال ائتلاف‌های اقتصادی و تشکیل ارز مشترک و یا ارز جایگزین دیگری هستند. شواهد و قرائن نشان می‌دهد اقتصادهای پیشرفته هم از سلطه دلار خیلی خشنود نیستند و برای اینکه به این سلطه پایان دهند حرکت‌هایی را آغاز کرده‌اند. از سویی اتفاقاتی که در اقتصادی جهانی و عرصه روابط بین‌الملل رخ داده، پایان دادن به سلطه دلار و کاهش تأثیرپذیری اقتصاد جهانی از قیمت دلار را به یک ضرورت انکارناپذیر تبدیل کرده است. جمهوری اسلامی ایران طی سال‌های گذشته به منظور کاهش ضریب اثرگذاری دلار بر اقتصاد گام‌هایی را برداشته و در این راستا مذاکرات دوجانبه و چندجانبه را انجام داده است.
میثم مهرپور، کارشناس مسائل اقتصادی در گفت‌وگو با ایکنا، درباره دلارزدایی گفت: شکی نیست طی دو دهه اخیر جایگاه دلار به عنوان ارز مطلق تضعیف شده و روند نزولی به خود گرفته و تأسیس واحد پولی مانند یورو بر این موضوع اثرگذار بوده است.
وی افزود: حرکت آمریکا به سمت تحریم اقتصادهای نسبتاً بزرگ و پیش‌بینی کشور‌ها و اقتصادهای دنیا از آینده اقتصادی آن‌ها را به این نتیجه رسانده که به سمت کاهش نقش و جایگاه دلار تبادلات تجاری و اقتصادی‌شان حرکت کنند.
این کارشناس اقتصادی در این رابطه ادامه داد: البته این بدین معنا نیست که طی یک یا دو سال و حتی پنج سال آینده به طور کلی دلار از تبادلات جهانی حذف می‌شود و دیگر چیزی به نام دلار وجود نخواهد داشت و قطعاً این اتفاق به زودی رخ نمی‌دهد. در واقع همانطور که قدرت اقتصادی شکل می‌گیرد و یک اتفاقی در دنیای اقتصاد رخ می‌دهد، از بین رفتن آن هم به صورت تدریجی است و دفعی از بین نمی‌رود.
نقش دلار کمرنگ می‌شود، اما از بین نمی‌رود
مهرپور با بیان اینکه بنا به شرایطی که در اقتصاد دنیا ایجاد شده صرفاً نقش دلار کاهش پیدا کرده است، گفت: این مسئله ارتباطی به کشورهای خاصی مانند روسیه، ایران و چین ندارد که، چون با آمریکا چالش‌هایی را دارند بخواهند این ماجرا را سردمداری کنند. وقتی اخبار را بررسی می‌کنیم پی خواهیم برد، کشور‌هایی هم که به لحاظ سیاسی ممکن است هم‌پیمان آمریکا باشند به این مسیر و به این حرکت پیوسته‌اند! اما در پاسخ به این پرسش که هدف حرکت، موضوع یا جنبشی که راه افتاده چیست؟ گفت؛ هدف این هست آن تک‌ارزی و تک‌قطبی که در دنیا وجود داشته و اصطلاحاً شاهد آقایی و امپراطوری دلار بودیم، شکسته شده و در حال حرکت به سمت تقویت ارز‌های محلی یا منطقه‌ای هستیم.
وی تأکید کرد: قطعاً به سمت فضایی نخواهیم رفت که دلار کنار برود و یوآن، روبل یا هر واحد پولی دیگری جایش را بگیرد، ولی مطمئناً به این سمت در حال حرکت هستیم اگر امروز ۶۰ درصد تبادلات تجاری دنیا با دلار انجام می‌شود این رقم به ۴۰ درصد یا کمتر کاهش پیدا می‌کند و ارز‌های محلی قدرت و جایگاه بیشتری پیدا می‌کنند.
کارشناس اقتصادی در همین رابطه با عنوان مثالی یادآور شد: اتفاقی که طی روز‌های گذشته درباره اجلاس اتحادیه پایاپای آسیا رخ داد در همین راستا قابل تجزیه و تحلیل است. پس تحریم یا کنار گذاشتن سوئیفت و ایجاد یک پیام‌رسان منطقه‌ای یا تقویت ارز‌های محلی اتفاقات و سناریو‌های مختلفی است که می‌توانند در کنار یکدیگر قرار بگیرند با این هدف که تک‌قطبی دلار در دنیا شکسته شود و ارز‌های محلی و منطقه‌ای تقویت شوند.
نقش اتاق تهاتر در تقویت ارزش پول ملی
مهرپور درباره تشکیل اتاق تهاتر و نقش آن در کنار گذاشتن دلار از تبادلات تجاری گفت: همیشه در هر اقدام اقتصادی یک هدف و یک سری از اقدامات، سناریو یا مسیر‌هایی برای رسیدن به اهداف از پیش تعین‌شده را در پیش رو داریم و لذا اتاق تهاتر می‌تواند به عنوان یکی از سناریوها، راه‌ها یا اقدامات ما مطرح باشد. هدف اصلی در این موضوع درواقع تحریم‌ناپذیر کردن اقتصاد‌هایی است که تحت تأثیر تحریم قرار می‌گیرند و نیز کاهش تأثیر دلار بر روی اقتصاد‌هایی مانند اقتصاد ایران است. ولی اینکه از طریق اتاق تهاتر ارزش پول ملی تقویت شود و شبیه چنین موضوعاتی، قطعاً خیلی اثرگذار نیست.
وی افزود: ارزش پول ملی یک مسئله داخلی است و موضوعاتی مانند تورم، نقدینگی، هدایت سرمایه به سمت تولید و مجموعه این‌ها روی آن تأثیر می‌گذارد. اینکه جایگاه دلار کاهش و جایگاه دیگر ارز‌ها افزایش یابد و به واسطه این اتفاق ارزش پول ملی ما تقویت شود، چنین اتفاقی رخ نخواهد داد.
به گفته این کارشناس اقتصادی، اتاق تهاتر، ارز‌های محلی، مبادله با رمزارز‌ها و مجموعه این اقدامات راه‌ها و سناریو‌هایی هستند که می‌توان روی آن‌ها فکر و برنامه‌ریزی کرد و با توجه به شرایط اقتصادی همه یا بعضی از آن‌ها را در دستورکار قرار داد.
حرکت اقتصادهای بزرگ به سمت دلارزدایی
وی با بیان اینکه دلارزدایی و کاهش سلطه دلار هدفی است که اجماع جهانی درباره آن وجود دارد، گفت: به همین خاطر کشور‌ها به این موضوع می‌پیوندند و در همین اجلاس اتحادیه پایاپای آسیا، روسیه به عنوان یک عضو ناظر و دو کشور دیگر درخواست عضویت در این اتحادیه را دادند و ۹ کشور آسیایی گرد هم آمدند و در کل این مسئله نسبتاً جدی محسوب می‌شود و اقتصادهای بزرگی مانند هند، پاکستان، چین و روسیه به همین سمت حرکت می‌کنند.
با توجه به اینکه دلارزدایی و کاهش سلطه دلار از اقتصاد دنیا کلید زده شده، اما نگرانی فعالان اقتصادی و کشورهای تحت تحریم این است مبادا با کاهش سلطه دلار شاهد سلطه دیگر ارز‌ها به عنوان مثال سلطه یوآن، روبل و حتی یورو باشیم. مهرپور درباره این احتمال و این نگرانی گفت: این اتفاق حداقل در آینده نزدیک رخ نخواهد داد و با توجه به مشاهدات و آن چیزی که وجود دارد وقوع چنین اتفاقی بعید به نظر می‌رسد. تک‌بعدی در نظام ارزی و اقتصادی دنیا پایان یافته و در حال حرکت به سمت چندقطبی در نظام ارزی هستیم و شواهد و قرائن آن را نشان می‌دهد و اثبات می‌کند. به عبارت بهتر دیگر شاهد جایگزینی و سلطه ارز دیگری نخواهیم بود، بلکه سهم دیگر ارز‌ها افزایش پیدا کرده و سهم دلار کاهش پیدا می‌کند و توازنی برقرار می‌شود.
گفت‌وگو از سعید امینی
انتهای پیام
