نگاه حداقلی برنامه هفتم به تعاون/ اقتصاد مردمی نیازمند جریان‌سازی است

علیرضا امیرحسینی، کارشناس و فعال عرصه اقتصاد تعاونی در گفت‌وگو با ایکنا، درباره نقش تعاونی‌ها در پیشبرد برنامه هفتم توسعه گفت: تعاونی‌ها در دنیا از قاعده و اصولی بهره می‌برند که به واسطه آن کشورهای توسعه‌یافته و در حال توسعه توانسته‌اند طی دو، سه دهه اخیر بخش مهمی از اقتصادشان را رشد دهند، چرا؟ چون مردم با کمک و توان یکدیگر خواهند توانست شرایط اقتصادی زندگی‌شان را تغییر دهند.

وی افزود: ولی متأسفانه در ایران، مدیران ما در حوزه کارهای گروهی ضعیف هستند و نگاه تک‌محورانه به موضوعات و مسائل اقتصادی دارند و این نوع نگاه منجر به بروز مشکلاتی در زمینه‌های مختلف اقتصادی شده است. در نبود فضای حاکمیت مردم بر اقتصاد، مطمئناً به سمت روزافزون شدن ثروت عده‌ای خاص از افراد و کاسته شدن از منافع اکثریت مردم خواهیم بود.

این کارشناس حوزه اقتصاد تعاون با بیان اینکه تعاونی‌ها همواره کمک‌کننده دولت‌ها بوده‌اند، اظهار کرد: هرجا که دولت نیازمند کار گروهی بوده، تعاونی‌ها این ظرفیت را به میدان آورده‌اند. تعاونی‌ها این ظرفیت را دارند که در برنامه هفتم به توزیع منافع و ثروت به طور عادلانه در هر شهر و روستا کمک کنند.

نگاه‌های شعارگونه به تعاون

امیرحسینی بیان کرد: متأسفانه به دلیل نگاه‌های شعارگونه به مفهوم تعاونی این امکان فراهم نبوده تا از ظرفیت بخش تعاون به صورت کامل بهره‌مند شویم. به عنوان مثال تعاونی‌پلتفرم کاسب اولین تعاونی‌پلتفرم ایران محسوب می‌شود و با وجود ظرفیت‌ها و مزیت‌هایی که دارد ولی به خاطر نگاه شعاری برخی مسئولان و عدم دسترسی فعالان این حوزه به مدیران و مسئولان مربوطه نتوانسته از پشتوانه قانونی و مالی بهره‌مند شود، درصورتی‌که بارها قول‌ها و وعده‌هایی را در این رابطه به ما داده بودند که تقریباً عملیاتی نشده‌‌اند.

وی با بیان اینکه امروز دنیا به سمت تعاونی‌های پلتفرم در حال حرکت است، گفت: کشورهای توسعه‌یافته بر این باورند اقتصاد دیجیتال دنیا مبتنی بر اقتصاد تعاونی‌پلتفرم‌هاست.

کارشناس حوزه اقتصاد تعاونی با اشاره به جایگاه تعاون و فعالیت‌های گروهی در قرآن کریم افزود: قرآن اشاره مستقیم به این موضوع دارد ولی متأسفانه برخی مسئولان ما که خود را متعهد به قرآن و آیات قرآنی می‌دانند اعتقاد زیادی به کار گروهی و تعاون ندارند و قطعاً اینگونه رفتارها بر آینده اقتصاد ایران اثرات منفی بر جای خواهد گذاشت.

امیرحسینی در این رابطه تأکید کرد: کشوری که از نظر فعالیت‌های گروهی و جمعی نتواند به رشد و تکامل دست یابد عملاً شاهد کمرنگ شدن جایگاه مردم در امورات اقتصادی و اجتماعی خواهیم بود. این مردم هستند به پویایی اقتصاد کمک می‌کنند و در دهه‌های اخیر کشورهایی مانند انگلستان از اقتصاد تعاونی نفع بسیاری برده و ما هم باید از اقتصادهای موفق الگوبرداری کنیم.

نیازمند جریانی برای مردمی کردن اقتصاد هستیم

وی با تأکید بر این موضوع که در ایران جریانی برای مردمی کردن اقتصاد وجود ندارد، گفت: خود بنده به عنوان یک فعال عرصه تعاونی مدام به بانک‌های مربوطه برای دریافت کمک و تسهیلات مراجعه می‌کنم و رفت و آمد دارم ولی تا به امروز نتیجه‌ای مطلوب و حائز اهمیت در پی نداشته است، چرا؟ چون در کشور فقدان جریان مردمی‌سازی اقتصاد احساس می‌شود و اینکه برخی مدیران اقتصادی اعتقادی به فعالیت‌های جمعی ندارند.

کارشناس حوزه اقتصاد تعاونی ادامه داد: مسئولی که شعاری کار می‌کند، اهل مطالعه نیست و با فناوری‌های روز آشنایی کامل ندارد و به‌روز نیست، چگونه می‌توان انتظار داشت اقتصاد مردمی در برنامه هفتم به صورت کامل و جامع اجرایی شود!؟ از نگاه این مسئولان تعاونی یعنی یک سری شرکت‌های بزرگ و ثروتمند و اینها اصلاً تعاونی‌ها نوپا و دارای سرمایه‌های خرد را به حساب نمی‌آورند.

امیرحسینی ضعف نظام ثبت ایده را از دیگر اشکالاتی دانست که سبب شده ایده‌های مردمی در اقتصاد به درستی به کار گرفته نشوند و در این رابطه عنوان کرد: فردی که صاحب ایده است وقتی طرح خود را مطرح می‌کند به دلیل عدم استقبال، از طرح او کپی‌برداری می‌شود و چون بانک‌ها پشت ایده‌های مردمی و تعاونی نیستند، صاحب ایده طرح خود را به دیگری و یا کشور دیگر می‌فروشد.

وی تصریح کرد: اگر می‌خواهیم در برنامه هفتم اقتصادی پویا و با پشتوانه مردمی را شاهد باشیم باید برای حل این موارد چاره‌ای اندیشیده شود.

کارشناس حوزه اقتصاد تعاونی گفت: وقتی مدیری به تعاونی اعتقاد و ایمان قلبی نداشته باشد صرفاً با صحبت‌های شعاری که بیشتری بعد رسانه‌ای دارد می‌خواهد خود را حامی تعاونی نشان دهد ولی برای تعاونی و اقتصاد مردمی از جان و دل کاری انجام نمی‌دهد. مدیر باورمند شب و روز نمی‌شناسد و برای رسیدن به هدف تمام تلاش خود را به کار می‌گیرد. در حوزه تعاونی طرح را داشتم و به یکی از مدیران درباره طرح خود توضیحاتی را ارائه دادم و در نهایت آن مدیر به من گفت بهتر است طرحت را به خارج کشور هم ارائه دهید! این نشان می‌دهد خود آن مدیر هم امیدی به عملیاتی شدن طرح من ندارد. از این دست موضوعات بسیار زیاد که امیدوارم در برنامه هفتم مورد توجه قرار گیرند.

جایگاه تعاونی در برنامه هفتم

امیرحسینی در پایان ضمن انتقاد از بی‌توجهی به جایگاه تعاونی در برنامه هفتم توسعه گفت: اگر این برنامه را مطالعه کرده باشید خیلی اندک به تعاونی اشاره شده و گفته دستوری در دل آن چشم‌گیر نیست. گویا کسی خود را در رابطه با تعاونی مسئول نمی‌داند. به همه چیزهای مختلف در این برنامه اشاره شده ولی به تعاونی خیر! به نظر من این برنامه مشابه برنامه‌های قبلی است حتی من معتقدم اشاراتی که در برنامه هفتم به تعاونی شده کمتر از 6 برنامه قبلی است. متأسفانه کار گروهی و تعاونی در کشور بی‌اهمیت شده است و فقط شعار آن را سر می‌دهند.

گفت‌وگو از سعید امینی