تولید اثر هنری برای امام رضا(ع) نوعی زیارت قلبی است + فیلم

مجید اخشابی؛ خواننده، آهنگساز، تنظیم‌کننده، نوازنده، نویسنده، پژوهشگر و مدرس دانشگاه است. وی سال ۱۳۸۰ با خوانندگی در تیتراژ مجموعهٔ تلویزیونی «گم‌گشته» شهرت یافت. پس از آن اخشابی موسیقی تیتراژ سریال‌ها و برنامه‌هایی چون «همراز»، «عروج»، «مهتاب»، «محلهٔ بنده‌نواز»، «متهم گریخت» و… بسیاری از سریال‌ها و برنامه‌های دیگر تلویزیونی را اجرا کرده‌ است.

ایکنا به مناسب میلاد امام رضا(ع) گفت‌و‌گویی با این هنرمند انجام داده است.

ایکنا – چند سالی است با محوریت امام رضا(ع) کارهایی را انجام داده‌اید. پیرامون شکل‌گیری ایده در این رابطه توضیح دهید؟

اولین قطعه‌ای که درباره امام رضا(ع) خواندم8/8/88 بود. دو سال بعد هم کاری دیگر تولید کردم که درباره امام رضا(ع) بود. بعد از آن کار تصمیم گرفتم هر سال در سالروز امام رضا(ع)  کاری داشته باشم البته چند سالی به دلیل برخی مشکلات نظیر کرونا موفق نشدم کاری انجام دهم ولی این نیت همچنان وجود دارد که در ایام ولادت امام رضا(ع)  قطعه‌ای درباره ایشان تولید کنم.

اتفاقاً کار خوبی ‌در دست تولید داریم هرچند نمی‌دانم این اثر به ولادت امام رضا(ع)  می‌رسد یا خیر، زیرا کارهای مربوط به موسیقی این اثر به تازگی راه افتاده است. امیدوارم در سال‌های بعد هم این سعادت وجود داشته باشد تا برگی از سالیان عمرم را مختص به مدح ایشان کنم.

ایکنا- تا به امروز چند کار با محوریت امام رضا(ع) انجام داده‌اید؟

اگر بخواهم آماری دقیق بدهم فکر می‌کنم شاید 12 قطعه درباره امام رضا(ع)  کار کرده باشم. یک زمانی کار جنبه درد‌ و دل دارم و گاهی دیگر اثر به مدح و ثنا اختصاص پیدا می‌کند. یادم می‌آید در سالی اثری تولید کردم درباره مسافری جامانده از زیارت. کار اخیراً با نگاهی جدید به موضوع زیارت توجه دارد. شعری این کار چند سال پیش سروده شده بود و ملودی آن‌هم پیشتر، تنها تنظیم آن مانده بود که اخیراً آن نیز انجام شد.

این قطعات در وهله اول برای خود من زیارت محسوب می‌شود زیرا زمانی به صورت فیزیکی در حرم حضور پیدا می‌کنید و در مواقعی هم با قلبتان به این امر دست می‌یابید. برای من همین این کارها حکم زیارت و درد دل و تلاشی برای ابراز ارادت است.

من جشنواره «ماه امت» چند شبی مهمان بوده و اجرای برنامه داشتم. در آنجا عزیزان پرسیدند اجرا در مشهد و برای حضرت چه حسی دارد. من گفتم حسن میزبانی از زائرین حضرت را دارد.

خیلی وقت‌ها از سوی آستان قدس، صدا و سیما سفارش داده شده و گاهی دیگر هم  کارها را شخصاً انجام داده‌ام.

ایکنا - از میان کارهایی که درباره امام رضا(ع) انجام داده‌اید کدام کار را از همه بیشتر دوست دارید؟

اگر می‌پرسید به‌طورکلی از کدام یکی از کارهایتان بیشتر رضایت دارید شاید جواب به آن راحت‌تر بود ولی آثاری با محوریت امام رضا(ع)  بیشتر جنبه هدیه دارد برای همین نمی‌توانم بگویم کدام هدیه را بیشتر می‌پسندم.

خدا را شاکرم کارهای خوبی صورت گرفته و برخی از این کارها هم به بدون موسیقی ساخته و پرداخته شده است. آخرین کار هم قبل از کرونا انجام شد. هر یک از این قطعات حال و هوای خاص خودشان را دارد و اگر به آنها توجه شود محتوای برای عرضه دارند که خدا را برای این امر شاکرم.

مردم شما را به عنوان هنرمند امام رضا(ع)  می‌شناسند. تأثیرات این امر را در زندگی شخصی چگونه دیدید؟

به هر حال سهم هر کس به میزان توسلی است که می‌جوید و ارتباطی که برقرار می‌کند. من نیز از این خوان بهره‌مند شده‌ام. همانطور در یکی از شعرهایم خوانده‌ام «از سر من زیاد است آنچه از شما به من رسیده».

ایکنا - وضعیت موسیقی آیینی را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

تلاش‌های خوبی صورت می‌گیرد ولی به نظرم آنچه که دیده و شنیده می‌شود باید بیشتر و بهتر باشد. خیلی از دستگاه‌های مدیریتی در زمینه امور مذهبی تلاش‌هایی می‌کنند اما چون مبتنی بر کار کارشناسی نیست گاهی به تولیداتی ختم می‌شود که در ارزیابی‌ها نمی‌توانیم  برای آنها شأن لازم را قائل شویم.

بالاخره این سعی و خطاها در امور هنری حاکم است ولی تجربیات گذشته باید به ما کمک کند تا اشتباهات کمتر داشته باشیم تا بتوانیم کارهای بهتر و ماندگارتری انجام دهیم برای رسیدن به این خواسته هم مدیریت بهتر لازم است.

ایکنا - خاطره شنید‌نی در این حوزه دارید؟

من احساس می‌کنم این جور موارد که جنبه اعتقادی دارد کمی شخصی بوده و زیباییش به همین پنهان بودنش است برای همین طبیعی است وقتی این ارادت سال به سال تجدید می‌شود. گواه این است که قطعاً دستاورد داشته‌ایم. من هر آنچه خواندم به آن اعتقاد داشتم حتی در حوزه‌های اجتماعی، معرفتی و آیینی هم این مسئله را رعایت کردم. آنچه از حضرت به من رسیده بارها فریاد زده‌ام که از سرم نیز زیاد است.

قطعه‌ای که درباره آن گفتم و به شرح حال مسافر جامانده می‌پرداخت شرح حال خودم است. من ابتدا از اینکه راه به حرم را پیدا نکردم را نشانه بدی تصور کردم چون گفتم شاید لایق این زیارت نبوده‌ام ولی خوشبختانه در لحظه آخر این زیارت برایم حاصل شد.

از این صحنه‌ها شاید در زندگی همه ما رخ  داده باشد. سهم هر یک از امام رضا(ع)  میزانی از توسل ما است که در باورمان نقش بسته است. همیشه اعتقاد دارم امام رضا(ع)  امامی ایرانی است. این داشته‌ و نقطه‌ای ارزشمند است که هر ایرانی وقتی اراده ‌می‌کند با کمترین سختی می‌تواند به زیارت امام رضا(ع)  نائل آید.

ایکنا - تابه‌حال در حرم مطهر اجرا داشته‌اید؟

البته در خود حرم خیر، اما در نزدیکی حرم اجرا داشته‌ام. یک کلیپی توفیق داشتم در آستان حضرت کار کنم. اجراهای متعددی هم در نزدیکی حرم داشته‌ام.

درباره حس‌ خود درباره کارهایی که در نزدیکی حرم داشته‌اید، بگوید؟

این امر، احساس افتخار بزرگی به همراه دارد. درضمن به این امر هم  فکر می‌کنم که من هم کمی محرم هستم تا جایگاه هرچند کوچک در این رابطه داشته باشم و بتوانم ادای دین و ادب کنم.

امیدوارم به هر حال روزبه‌روز زیارت‌های ما ذهنی‌تر و قلبی‌تر باشد اگر قرار باشد هر دفعه ما به هر حرمی ازجمله از حرم امام رضا(ع)  می‌رویم بدون دستاورد معنوی باشد قطعاً ضرر کرده‌ایم زیرا سیره حضرت و آموزه‌های برجا مانده از ایشان می‌تواند بسیار راهگشا باشد.

در این رابطه مسئولان نیز وظیفه دارند آنها را به قالب‌های امروزی درآورده تا قابل انتقال برای نسل جوان باشد چون برخی مواقع از گفتمان‌های تکرار استفاده می‌‌شود؛ آثاری که عاری از اثر‌گذاری است. باید جامه جدیدی به مفاهیم مورد نظر در کارهای هنری پوشاند تا قابل فهم برای تازه‌واردها باشد.

به نظر می‌رسد به لحاظ فرهنگی باید تلاش‌های فرهنگی بیشتری از طرف هنرمندان و مسئولان صورت گیرد تا محتواهای ارزشمند  و قابل‌تری برای تولید صورت گیرد. ابزار موسیقی وسیله‌ای اثر‌گذار و نافذ است که سرعت تاثیرگذاری‌اش بسیار بالاست. در حقیقت اگر درست از این حوزه استفاده شود به راحتی جای صدها فیلم و سریال را خواهد گرفت. به واسطه  موسیقی در سه دقیقه به راحتی می‌توان حسی را منتقل کرد که یک کتاب در صدها صفحه و فیلم در صدها دقیقه به آن دست می‌یابد. برای همین از این ابزار باید بهتر استفاده کرد.

هنوز هم وقتی مطالعه می‌کنم می‌بینیم زوایای مختلف شخصیت امام رضا(ع) همچنان پنهان مانده است. خیلی وقت‌ها در خیلی از برنامه‌ها و محتوا‌ها  ساده‌ترین و نزدیکترین چیزی که در ذهنمان است در حال تکرار است درصورتی‌که به این موضوع  علمی‌تر و پژوهشی‌تر باید نگاه کرد. امیدوارم این اتفاق رخ دهد  و روزبه‌روز امام رضا(ع)  عاملی پیونددهنده برای ایرانیان باشد.

گفت‌وگو از محسن مسجدجامعی