بازی در نقش امام رضا(ع) جرئت می‌خواست/ فتوای به‌روز، نیاز نقش‌آفرینیِ ائمه(ع) است + صوت
بازیگر نقش امام رضا(ع) در سریال ولایت عشق گفت: ایفای این نقش را فوراً پذیرفتم و حالا هم خیلی خوشحالم اما در آن زمان بازی در نقش ایشان جرئت می‌خواست چراکه اولین بار در تاریخ سینمای ایران بود که نقش یکی از معصومین(ع) کالبد می‌گرفت و صدا داشت.
فرخ نعمتی؛ هنرمند سینمای ایران، از استادان و چهره‌های شاخص بازیگری با 86 نقش‌آفرینی در عرصه نمایش، سریال و فیلم سینمایی است. یکی از بازی‌های وی که با استقبال زیادی از طرف مردم روبرو شد، بازی در نقش امام رضا(ع) در سریال ولایت عشق ساخته مهدی فخیم‌زاده است که با وجود به نمایش درنیامدن چهره، صدای شاخص وی تداعی‌کننده چهره بود. این سریال در سال ۱۳۷۹ از شبکه یک سیما روی آنتن رفت و فیلمبرداری آن به صورت سینمایی و در نگاتیو انجام شد. ولایت عشق پس از دوبله به عربی از شبکه‌های کوثر و العالم با عنوان غریب طوس نیز پخش شده است.
به مناسبت ولادت امام هشتم، در ایکنا با استاد نعمتی که اکنون در اصفهان در حال بازی در یک سریال تلویزیونی در قالب تله‌تئاتر است و پس‌ازآن راهی سریال سلمان فارسی میرباقری می‌شود، گفت‌وگویی کوتاه کرده‌ایم که به سمع و نظر می‌رسد.
ایکنا _ پرسش اول را از انتخاب نقش امام رضا(ع) و چگونگی ایفای آن شروع کنیم. چه شد که در این نقش بازی کردید؟
من از طرف آقای فخیم‌زاده برای ایفای این نقش انتخاب شدم و فوراً آن را پذیرفتم. حالا هم خیلی خوشحالم که در این نقش بازی کرده‌ام. البته امروز می‌شود جرئت کرد و گفت این نقش را بازی کردم اما در آن زمان نمی‌شد چراکه این اولین بار در تاریخ سینما بود که نقش یکی از معصومین(ع) کالبد می‌گرفت و صدا داشت. من حتی سر صحنه گریم کامل می‌شدم و کاملاً بازی می‌کردم منتها چهره در پخش حذف شد و امیدوارم زمانی برسد که نگاتیوهای موجود را بتوان با صورت بنده در نقش تمثال مبارک امام رضا(ع) با فتوای حضرات مجتهد پخش کرد تا باورپذیری و تأثیر آن بیشتر باشد.
یادم هست که در آن زمان از برخی آقایان صاحب فتوا استفتا شده بود و حتی رهبری اشاره کرده بودند که بنا به احتیاط واجب ایرادی ندارد و چند مجتهد دیگر هم همین نظر را داشتند اما برخی از مجتهدان نیز موافق نبودند. وقتی کار پخش شد چند نفر از مجتهدان نظیر آقای مکارم نظر مثبت داشتند.
ایکنا _ فکر نمی‌کنید که شاید این احتیاط بنا به آشنایی‌پنداری محصولات سینمایی که به نوعی معیار شده‌اند و در این میان می‌توان به فیلم الرساله (محمد رسول‌الله(ص)) اشاره کرد، به وقوع پیوسته باشد؟
1400 سال است که تصویرگری از چهره ائمه(ع) نداریم و حتی صدایشان در رادیو هم غیرمستقیم پخش می‌شود و از قول راوی است. فیلم مصطفی عقاد هم که اشاره کردید، قرار بود صدا و چهره داشته باشد اما حذف شد و از این منظر برخی موارد داستانی آن صدمه دید، چراکه در آن زمان نمایش چهره یا پخش صدای پیامبر(ص) از سوی برخی شیعیان به ویژه در لبنان و ایران مورد اعتراض شدید واقع شد.
این موضوع در ادیان دیگر نظیر مسیحیت جاافتاده چون از ابتدا مجسمه و نقاشی‌های متعدد در کلیساها بوده و چهره حضرت مسیح(ع) در تمثال‌های مختلف و قالب‌های متعدد نظیر نقاشی و مجسمه مصور شده است. ما چون این سابقه را در دین اسلام نداریم، تغییر وضعیت موجود برایمان ساده نیست و ابتدا ساکن به دنبال آن رفتن ما را به نتیجه نمی‌رساند. بااین‌حال فکر می‌کنم که سریال ولایت عشق فخیم‌زاده گام بزرگی در این جهت بود و اگر روال می‌شد آثار بعدی مثل فیلم احمدرضا درویش ضربه نمی‌خوردند که باعث حذف بخش‌های جذابی از فیلم نظیر نبرد حضرت عباس(ع) شود. در کل خیلی زمینه را در این مورد مساعد نمی‌بینم مگر اینکه حضرات صاحب فتوا به این موضوع توجه کنند تا اتفاقی بیفتد. به‌هرحال فعلاً این امید وجود ندارد.
ایکنا _ شیعیان اعتقادات خاص و ارادت خود را به ائمه(ع) دارند و لازم نیست برای جلب توجه آنها به مذهب شیعه برایشان فیلم و سریال ساخته شود هرچند از تماشای این تولیدات لذت می‌برند و تولید آنها لازم است. فکر می‌کنید ما در حال حاضر ظرفیت تولید برای مخاطب جهانی یا لااقل مسلمانان جهان را داریم و اگر نه، مشکل در کجاست؟
در جهت نزدیکی ادیان و مذاهب سمینارهای مختلفی در سال تشکیل می‌شود. خانم مرکل؛ صدراعظم سابق آلمان زمانی به نوعی به ما مسلمانان طعنه زده بود که در هند هزاران دین و مذهب هست و به راحتی با هم زندگی می‌کنند اما مسلمانان فقط یک خدای واحد و یک پیامبر دارند اما با هم نمی‌سازند. اگر روزی بشود که این اتحاد و وفاق بین مسلمانان مختلف صورت پذیرد و آنها بتوانند پذیرش بیشتری درباره عقاید همدیگر داشته باشند، اتفاقی که می‌گویید هم شدنی است.
البته این موضوع از چارچوب سینما بیرون است و این بزرگان دینی هستند که باید اتفاق مذکور را رقم بزنند. هنوز نقاشان ما نمی‌توانند چهره‌ای از پیامبر(ص) و ائمه(ع) خلق کنند و این موضوع باید حل شود. توجه کنید از وقتی‌که اسلام به ایران وارد شد و تصویرسازی را در این زمینه منع کرد از هنر نقاشی پدیده‌ای به نام تذهیب و از لابه‌لای آیات قرآن سردرآورد و خودش را جا انداخت و این اتفاق در هنرهای دیگر هم قابل روی دادن است. در حال حاضر این موضوع مشکل است. وقتی سریال را تصویربرداری می‌کردیم خیلی‌ها با تعجب می‌گفتند نقش امام رضا(ع) را بازی می‌کنی و مگر چنین چیزی می‌شود؟ بعدها همان‌ها از من پرسیدند پس چرا چهره را نشان ندادند؟
هرکدام از این کارها قدمی مثبت در جهت معرفی شخصیت‌ها در درام است چراکه مهم‌ترین قسمت سناریوست. اگر بخواهیم از شخصیتی مابه‌ازای بیرونی و ملموس ارائه کنیم باید بتوانیم چهره او را نشان دهیم تا تأثیرگذاری کاملی داشته باشیم. امیدوارم روزی شود که با توجه به فقاهتی بودن دین ما حضرات بتوانند فتوا دهند و حدی را بلااشکال معین کنند تا این مشکل حل شود.
گفت‌وگو از عباس کریمی عباسی
انتهای پیام
