عالمان دین جزء مصادیق بقیةالله هستند

به گزارش کانون خبرنگاران نبأ وابسته به خبرگزاری ایکنا، آیت‌الله‌العظمی جوادی آملی، سوم اردیبهشت‌ماه در جلسه درس اخلاق خود با اشاره به اهمیت دریافت علم حقیقی از سوی طالبان علم، اظهار کرد: برای علم، فضایل فراوانی ذکر کردند از جمله آنکه عالمان دین سهمی از بقا دارند و جزء مصادیق بقیةالله هستند؛ در تعبیرات نورانی امیرالمؤمنین(ع) در نهج‌البلاغه آمده است که «العلماء باقون ما بقی الدهر» گرچه این جمله، جمله خبریه است ولی می‌تواند پیام انشایی هم داشته باشد، یعنی شما سعی کنید نام عالمان دین را برای همیشه نگه دارید.

وی در بیان تفاوت علم و وجود ذهنی، گفت: وقتی این همه فضایل برای علم و عالِم ذکر شده است باید دید که علم چیست و تفاوت آن با وجود ذهنی چیست؟ برخی خیال می‌کنند علم یعنی صورت حاصله در ذهن، در حالی که این وجود ذهنی است نه علم؛ لذا فرق جوهری بین وجود ذهنی با علم وجود دارد؛ در کتاب‌های عقلی صورت حاصله اشیا در ذهن را وجود ذهنی می‌گویند در حالی که علم، از سنخ وجود است و وجود خارجی دارد منتها جایش در نفس است، تقوا و عدل وجود ذهنی نیستند، اینها وجود حقیقی و خارجی‌اند اما جایشان در نفس است.

معظم له بیان کرد: علم یک حقیقت خارجی است که جایش در نفس است به همین منوال نباید گفت عدل، عقل، تقوا، وجود ذهنی دارند چراکه اینها وجود خارجی دارند منتها جایش نفس است این اشتباه است که برخی خیال می‌کنند هر کس چند سال در حوزه یا دانشگاه درس خواند عالِم شد ثواب عالم را دارد، درست آن است که ما بدانیم وجود ذهنی چیست و وجود خارجی چیست؟ اگر فهمیدیم وجود ذهنی یعنی چه؟ علم یعنی چه؟ سعی می‌کنیم عالِم باشیم نه اینکه سعی ‌کنیم صور ذهنی داشته باشیم.

وی علم را مصداق نوری برای روشن ساختن گذشته و آینده‌ انسان دانست و افزود: وقتی مفهوم به ذهن آمد یا صادق است یا کاذب، اگر مطابق با خارج بود می‌شود صادق و اگر مطابق با خارج نبود می‌شود کاذب؛ این برای صورت ذهنیه و مفهوم است و از آن به‌عنوان حصولی یاد می‌شود اما علم چون وجود خارجی است مانند نور، وجود خارجی است این اول فضای نفس را روشن می‌کند سپس آینده و گذشته را برای انسان روشن می‌کند.

آیت‌الله‌العظمی جوادی آملی جایگاه رفیع علم نزد ائمه اطهار(ع) را مورد توجه قرار داد و گفت: علم در بیانات نورانی اهل بیت(ع) که تابع قرآن‌ هستند مصداق نور است؛ اگر کسی در فضای خود یک روشنی احساس کند او عالِم شده است، اگر به علم اعتنا کرد و به عمل رسید معلوم می‌شود این فرد به علم حقیقی رسیده است و نه وجود ذهنی، اگر علم نور است پس فضا را برای انسان روشن می‌کند و گذشته و آینده انسان را نشان می‌دهد اگر نشان نداد معلوم می‌شود وجود ذهنی است؛ آن‌ که اهل عمل نیست اهل وجود ذهنی است نه اهل علم.

وی یادآور شد: ما موظف هستیم عالِم بشویم؛ وجود مبارک حضرت امیر(ع) فرمود «علما ماندگار هستند»؛ اما باید توجه داشت، هیچ کس با مفهوم ماندگار نمی‌شود آنکه ماندنی است و انسان را ماندنی می‌کند علم حقیقی است.

این استاد درس اخلاق بیان کرد: همه ما باید تلاش و کوشش کنیم بین وجود ذهنی و علم فرق بگذاریم و سعی کنیم از بند مفهوم نجات پیدا کنیم و خود را به علم حقیقی مزین کنیم، اگر در شبستان جانمان یک شفافیت و نورانیتی احساس کردیم خدا را شاکر باشیم که از بند وجود ذهنی رها شده‌ایم چراکه تنها این علم می‌تواند دست ما را بگیرد و ما را نجات بدهد.

وی اظهار کرد: طبق فرمایش حضرت امیر(ع) این علم است که کار انبیا، اولیا، مبلغان ، فقیهان و واعظان را می‌کند؛ انذار می‌کند و جلوی بدیِ شما را می‌گیرد و شما را از خلاف شرع می‌ترساند، اگر چیزی در آدم باشد که انسان را از عاقبت کارش بترساند آن علم است و در غیر این صورت ذهنی است.

*منبع: پایگاه اطلاع‌رسانی بنیاد بین‌المللی علوم وحیانی اسراء