شهابالدین جنیدی، عضو هیئت مدیره انجمن داروسازان تهران، همزمان با زادروز زکریای رازی و روز داروساز در گفتوگو با ایکنا؛ با بیان اینکه 97 درصد داروهای مصرفی کشور در ایران تولید میشود، گفت: تقریباً سه درصد از داروهای مورد نیاز کشور داروهایی هستند که به شکل finish product به عنوان محصول نهایی واردکننده آن هستیم؛ اما مشکل آنجاست که این سه درصد نیاز به داروی خارجی حدود 30 درصد ارزش ریالی بازار را تشکیل میدهد، میتوان گفت داروهای وارداتی، گرانقیمت و با تکنولوژی سخت و فرمولاسیون پیچیده هستند که حتی بسیاری از کشورهای صاحب صنعت داروسازی نیز این داروها را به دلایل متعدد وارد میکنند.
جنیدی با بیان اینکه داروسازی و تولید مواد اولیه دارو دو موضوع جدا از هم هستند، گفت: حدود 70 درصد از مواد اولیه داروی تولید داخل کشور را خودمان تولید میکنیم و 30 درصد آن را وارد میکنیم، بحث داروسازی نیز الزاماً به موضوع فرمولاسیون دارویی اشاره دارد و به دنبال این است که مواد دارویی را در قالبهای مختلف برای اشکال دارویی آماده و فرآوردههای دارویی آشامیدنی و خوراکی را به شکل فرمولاسیونهای مختلف قرص و شربت و فرآوردههای مشابه تبدیل یا مواد دارویی را به شکلهای قابل تزریق برای بدن تبدیل کند تا ناسازگاریهای حین تزریق برای مردم به وجود نیاید و ضمن اثربخشی لازم در بدن با سیستمهای دفعی سازگار باشد.
وی اظهار کرد: سه درصد دارویی که حجم ریالی زیادی از بازار را در اختیار دارند و در این زمینه واردکننده هستیم، نه تنها مواد اولیه آن را در اختیار نداریم بلکه فرمولاسیون آنها را نیز نداریم. این داروها عموماً برای بیماران صعبالعلاج، خاص و ... کاربرد دارد، در برابر این داروها یا تولید داخل نداریم و یا اینکه تولید داخل در شرایطی نیست که بتوان واردات این نوع داروها را نیز ممنوع کرد.
عضو هئیت مدیره انجمن داروسازان تهران یادآور شد: فرمولاسیون این داروها انحصاراً در اختیار تولیدکنندگان خارجی است؛ البته محققان ایرانی در داروهای نوترکیب مشکلی ندارند و این داروها سالیان سال است که در ایران مصرف میشوند، شیمیستها و داروسازان ایرانی توانایی ساخت آنها را دارند و این امر نیاز به سرمایهگذاری و در اولویت گذاشتن آنها دارد.
وی افزود: تولید برخی از داروها ممکن است به لحاظ اقتصادی توجیهپذیر نباشد، در حالیکه توانایی تولید آنها وجود داشته باشد، مثلاً در گذشته بسیاری از فرآوردههای دارویی را تنها یک یا دو کشور تولید میکردند، برخی از کشورها هم توانایی تولید آن را داشتند اما به لحاظ جمعیت، بازاری برای این داروها نداشتند، برای کشوری با یک میلیون جمعیت صرفه اقتصادی ندارد که خط تولید دارویی گرانقیمت را راهاندازی و نتواند بازاری برای آن فراهم کند. یکی از موارد مهم در عرصه تولید دارو، نیازسنجی بازار است به این معنی که بتوانیم میزان ذخیره کردن ارز را در پایان تولید این دارو و میزان صادرات آن را نیز بسنجیم. در کشور ما مجموعهای از عوامل موجب شده است تا این نیازها سنجیده شوند و به این نتیجه برسند که تولید برخی از داروها به صرفه و برخی دیگر نسبت به نیاز کشور صرفه چندانی ندارد.
جنیدی با بیان اینکه سلامت و امنیت دو مقوله بسیار مهم برای هر کشور است، گفت: سلامت جزء شاخصههای امنیت است و بر هم خوردن سلامت و نظامهای بهداشتی یک کشور میتواند بحرانهای پیچیدهای را ایجاد کند. اگر قرار بر این بود که تمام کشورهای دنیا از یک اصول اخلاقی و ارزشی بشری پیروی کنند، شاید اصلاً نیازی نبود که بسیاری از اقلام دارویی را تولید کنیم، بلکه به راحتی آنها را وارد میکردیم اما منازعات سیاسی و بزنگاههای تاریخی مانع از این امر است. امروز باید خدا را شکر کنیم که نسبت به چهل سال گذشته بهترین جراحیها، هتلینگ بیمارستانی و تولید دارو را در منطقه داریم و جایی را در دنیا پیدا نمیکنیم که خدماتی مانند ایران را به بیمار ارائه دهد.
وی ادامه داد: برای اینکه بتوانیم در جهت ایجاد ثبات سیاسی و رسیدن به عزت مورد نظر همه ایرانیان و به ویژه مقام معظم رهبری حرکت کنیم باید بتوانیم وابستگی خود را کمتر کنیم؛ در این راستا طی سالهای گذشته همواره داروسازها و شیمیستها در تولید داروها و مواد نوترکیب بسیار موفق بودند و عملاً رقابت بسیار خوبی را در مقایسه با کالا و داروهای مشابه، با تحقیقات بالینی ایجاد کردهاند.
این داروساز در ادامه با بیان اینکه قانونگذار اجازه حضور دارویی بدون مجوز وزارت بهداشت را در داروخانهها نمیدهد، گفت: پایشهای ادواری در داروخانهها نیز انجام میشود تا از ارائه داروی بدون تاریخ انقضا و فاقد مجوز جلوگیری شود.
نه درهای کشور را کاملا باز بگذاریم و با ورود انواع و اقسام برندهای دارویی به کشور، صنایع دارویی خود را نابود کنیم و ضمن افزایش ارزبری، در بزنگاههای سیاسی مشکل تهیه دارو را داشته باشیم و نه از سوی دیگر با سفت و سخت کردن گلوگاههای ورود دارو، احتمال قاچاق دارو و ورود داروهای غیر استاندارد با روشهای غلط از طریق مسافران به وجود بیاید
وی افزود: در عرصه مصرف دارو نیز مانند سایر کالاها، ترجیح برخی از مردم بر خرید داروی خارجی است که مشابه داخلی نیز دارد، در حالی که در حوزه دارو استانداردهای موجود در کتب داروسازی پشتوانه ساخت دارو است و به هیچ وجه به دارویی که استانداردهای لازم را نداشته باشد، اجازه تولید انبوه و توزیع در بازار داده نمیشود. داروسازان در هر سطحی مجبور هستند از استاندارد بینالمللی استفاده کنند؛ این موضوع تأییدکننده کیفیت دارو است. در نتیجه نمیتوانیم صنایع دارویی را مثلاً با صنایع خودرو مقایسه کنیم، چرا که استانداردهای دارو یکسان اما استانداردهای خودرو با توجه به هر کشور متفاوت است.
جنیدی بیان کرد: تمامی داروهای آنتیبیوتیک، غالب داروهای دیابت، عمده داروهای چربی و داروهای قلبی و عروقی در ایران تولید میشود. اگر قرار نبود این داروها مؤثر باشند، آمار مرگ و میر در کشور بیداد میکرد، فرمولاسیونهای این داروها جواب داده است؛ باید روحیه استفاده از کالای خارجی را از بین برد.
وی در ادامه به موضوع برندسازی در داروسازی پرداخت و تصریح کرد: باید به این موضوع در حوزه دارو توجه کرد، اگر دارویی در حوزه برندینگ موفق عمل کند، به دلیل آنچه در علم پزشکی تلقین گفته میشود اثر بخشی بیشتری دارد. اگر پزشکی با این نیت دارو را تجویز کند که اثربخشی بیشتری دارد و بیمار هم با همان نیت به مصرف آن بپردازد، این دو نیت موجب تلقین شده و ناخودآگاه اثر خود را بر بهبود بیمار میگذارد.
نباید درهای ورود دارو به کشور را کاملاً بست
عضو هیئت مدیره انجمن داروسازی کشور در ادامه با بیان اینکه مخالف بستن تمامی درهای ورود دارو به کشور هستیم، اظهار کرد: وزارت بهداشت باید در این زمینه اعتدال را برقرار کند، به طوری که نه درهای کشور را کاملاً باز بگذاریم و با ورود انواع و اقسام برندهای دارویی به کشور، صنایع دارویی خود را نابود کنیم و ضمن افزایش ارزبری، در بزنگاههای سیاسی مشکل تهیه دارو را داشته باشیم و نه از سوی دیگر با سفت و سخت کردن گلوگاههای ورود دارو، احتمال قاچاق دارو و ورود داروهای غیراستاندارد با روشهای غلط از طریق مسافران به وجود بیاید. شرایط ژنتیکی و بدنی افراد نیز متفاوت است، ممکن است داروی ایرانی که در مقایسه با نمونه خارجی آن از کیفیت بسیار بالاتری برخوردار است برای بیماری جواب ندهد و داروی مشابه خارجی اثربخش باشد و همچنین برعکس این جریان. باید تمامی این شرایط را در نظر داشت. به همین دلیل نیازمند برنامهریزی مناسب برای ورود و خروج دارو به صورت رسمی از کشور هستیم.
وی افزود: این احتمال هم وجود دارد که تولید داخل نیز به دلیل عدم رقابتی که در اثر ممنوعیت واردات به وجود آمده در دام کاهش کیفیت بیفتد. بر همین اساس این موضوع تنظیمی دقیق را میطلبد که ما ضمن مدیریت کردن نیازهای اندک بعضی از بیماران که هنوز امکان تولید داروی آنان را نداریم و همچنین برخی از داروهایی که در کشور تولید میکنیم و واردات به بازار آنها آسیب نمیزند و تولیدکننده خود را حمایت کنیم، درهای واردات را نیز باز بگذاریم.
تناقض در حمایت از صنایع دارویی
جنیدی تصریح کرد: اگر به دنبال رسیدن به بازارهای دارویی دنیا و حداقل کشورهای منطقه هستیم و چشماندازی برای صادرات خود داشته باشیم، باید سرمایهگذاری کرده و صنایع دارویی را به گونهای معرفی کنیم که ارزش سرمایهگذاری بخش خصوصی وجود داشته باشد. در صورتی که چنین ارزشی نباشد و همواره کارخانجات داروسازی برای بهروز شدن، استخدام پرسنل، تحقیق و توسعه هزینه نکرده و یا اینکه هزینهها را در سطح پایینی نگه دارند تا قیمت تمام شده کالا طوری باشد که خانوادههای کمبرخوردار بتوانند داروی خود را تأمین کنند، صنایع دارویی را دچار مشکل کردهایم. این یک پارادوکس است که به دنبال مرغوبیت کالای ایرانی هستیم، در حالی که در قیاس با قیمت جهانی اجازه قیمتگذاری نمیدهیم، این ظلم در حق تولیدکننده است چرا که اجازه هزینه کردن به تولیدکنندهها داده نمیشود. قیمت تمام شده دارو برای اینکه به قشر کمدرآمد آسیب نزند ربطی به صنایع دارویی ندارد. متولی این موضوع سازمانهای بیمهگر است.
وی با اشاره به تدوین دارونامه رسمی دارویی کشور گفت: این رویداد، اتفاقی مثبت در حوزه دارویی کشور بود، پیش از این پزشک ممکن بود بدون اطلاع از وجود یک دارو در کشور آن را تجویز کند و در نتیجه برای بیمار مشکلاتی ایجاد شود، این دارونامه بدون نقص نیست اما با توجه به اینکه مجامع و مراجع علمی تخصصی دارویی کشور در تدوین این کتاب فعالیت میکنند پزشکان باید پیش از تجویز داروها به این کتاب مراجعه و سپس در جهت نسخهنویسی فعالیت کنند.
تبانی بین پزشک و داروساز برای تجویز داروی خاص ممنوع است
اگر پزشکان کرمهای گرانقیمت دور چشم یا ضد چروک را تجویز نکنند یا بیماران از آن خرید نکنند، داروخانه نیز 90 درصد قفسههای خود را به این مواد اختصاص نمیدهد
جنیدی در ادامه با اشاره به قوانین نظام پزشکی به عنوان یکی از قوانین مستحکم سلامت کشور، گفت: این قانون هرگونه تبانی بین پزشک و داروساز را ممنوع کرده و آن را به عنوان تخلف صنفی میبیند، غیر از نظارتهای ادواری باید به سمتی حرکت کنیم تا اخلاق محوری خط اول باشد. اینکه پزشکی پایبند به اصول اخلاقی نباشد، بیماران یا شرکتهای دارویی و تجهیزات پزشکی را به سمتی ببرند تا آنها را مجاب به مصرف یا فروش داروی خاص کنند، خطاست و هزینهها را افزایش میدهد. در این راستا حتماً قانونگذار باید ورود و با آن برخورد کند. پزشک علاوه بر اینکه نباید لابی داشته باشد، باید در جهت درمان بیمار از هیچ کوششی فروگذار نکرده و مادیات در مواجهه با بیمار برایش معنی نداشته باشد.
هزینههای جانبی و اجارهبهای گران، داروخانهها را به داخل پارکینگها برده است
جنیدی در رابطه با فروش بالای لوازم آرایشی در داروخانهها و تبدیل آن به مغازههای مشارکتی فروش این لوازم و نمایش گسترده آن در ویترینها، گفت: اقلامی که در حال حاضر در داروخانهها به فروش میرسند منع قانونی ندارد. قانونگذار این اجازه را به داروخانهدار داده است تا علاوه بر دارو، لوازم آرایشی بهداشتی، ملزومات پزشکی، شیر خشک و مکملهای غذایی عرضه کند. عرضه دارو در قفسههایی که در دید بیمار است به صلاح نیست، چرا که مبلغ مصرف خودسرانه دارو میشود. این داروها قرار نیست به انتخاب مشتری خریداری شوند، بلکه نسخه پزشک مجوز مصرف آن است. پس نیازی به دیده شدن ندارند.
عضو هیئت مدیره انجمن داروسازان تهران بیان کرد: اینکه برخی داروخانهها در بخشهای متمول کلانشهرها به سمت و سوی توسعه قسمت غیردارویی داروخانه حرکت میکنند دو دلیل دارد؛ اگر پزشکان کرمهای گرانقیمت دور چشم یا ضد چروک را تجویز نکنند یا بیماران از آن خرید نکنند، داروخانه نیز 90 درصد قفسههای خود را به این مواد اختصاص نمیدهد. نکته دوم هم وجود عرضه و تقاضا برای توسعه این نوع داروخانههاست؛ علایق مسئول فنی و مؤسس داروخانه، ویژگیهای اقتصادی و فرهنگی مردم و پزشکان اطراف آن داروخانه در ایجاد چنین شرایطی تعیینکننده است.
انتهای پیام