طرح‌های قرآنی کانون‌های مساجد؛ گامی برای شناسایی و پرورش نخبگان قرآنی

کانون‌های فرهنگی هنری مساجد امروزه بعد از گذشت بیش از ۲۶ سال، با همت و توان جوانان و نوجوانان کانونی در بیش از ۲۴ هزار مسجد، مبدل به شجره طیبه‌ای شده که تمامی استان‌ها و نقاط مختلف شهری و روستایی کشور را تحت پوشش خود درآورده است. این کانون‌ها نقش بسزایی در توسعه فرهنگ قرآنی دارند؛ دارایی معنوی کشور از اوایل انقلاب تا امروز تربیت‌یافته مساجد است و مساجد همواره محور فعالیت‌های دینی و فرهنگی بوده و هستند. اصلی‌ترین رسالت همه عوامل اجرایی برای حرکت‌های فرهنگی در حوزه مسجد و قرآن، آموزش نسل نوجوان و جوان است، چون مساجد باید مهد قرآن باشند. در همین خصوص باید به مسابقات قرآن «مدهامتان» اشاره کرد که اتفاق خوبی است و هر کدام از این مسابقات که از سوی کانون‌های مساجد برگزار می‌شود، می‌تواند به تنهایی نقش بسزایی در پیشرفت و اعتلای قرآن در میان جوانان ایفا کند. برای آشنایی بیشتر با فعالیت‌های قرآنی و فرهنگی کانون‌های مساجد استان با مدیر این مجموعه گفت‌وگویی انجام شده است و در ادامه، پای صحبت‌های یک نخبه جوان قرآنی و مسجدی نشسته‌ایم.

محمدرضا مظاهری، مدیر کانون فرهنگی و هنری مساجد چهارمحال‌وبختیاری در گفت‌وگو با ایکنا از چهارمحال‌وبختیاری، در تبیین نخبه قرآنی، اظهار کرد: نوجوان یا جوان قرآنی که بتواند تولید علم قرآنی کند یا با فراگیری از دریای بی‌کران کلام وحی که در آیات قرآن نهفته است، برداشت یا تفسیر یا نگرش صحیح و جدیدی داشته باشد، نخبه قرآنی محسوب می‌شود. در عرصه قرآنی استعدادهای فراوان و افراد علاقه‌مندی وجود دارد که در این زمینه مستعد هستند، لذا باید این استعدادها را شناسایی کرد و با تعلیم و تربیت و نیز الگوسازی برای آن‌ها، از توانشان در راستای تبیین، ترویج و تبلیغ قرآن کریم استفاده شود.

وی با اشاره به راهکارهای جذب و تربیت نخبگان قرآنی، گفت: یکی از راه‌های پرورش نخبه‌های قرآنی، جذب افراد به ‌سمت قرآن و ترویج آموزش، پژوهش و فعالیت‌های قرآنی در فضای جلسات، محافل و مسابقات قرآنی است.

توجه به فعالیت‌های انگیزشی برای قرآنیان

این قاری قرآن کریم در استان تصریح کرد: اگر انگیزه‌های درونی مردم برای آموختن قرآن، قوی باشد، افراد به صورت خودجوش از توان علمی اساتید در شرایط مختلف بهره‌گیری می‌کنند و پرسش و یادگیری را پیوسته سرلوحه کار قرار می‌دهند، پس وجود انگیزه بسیار مهم است.

مظاهری با اشاره به یکى از جنبه‌های اعجاز قرآن کریم، بیان کرد: زیبایی و گیرایی قرآن که از آن به فصاحت و بلاغت تعبیر مى‌شود به خودی خود جذب کننده است، با اینکه قرآن از همین کلمات عربى مبین تشکیل شده است، ولى خداوند سبحان این الفاظ‍‌ را با ظرافتى خاص و آهنگى مخصوص در کنار هم قرار داده است که هر شنونده‌اى را مات و مبهوت عظمت خود مى‌کند.

آموزش قرآن در کانون‌های مساجد

مدیر کانون‌های فرهنگی هنری مساجد استان در خصوص فعالیت قرآنی این کانون‌ها، گفت: این مجموعه‌ها با فعالیت‌های گسترده قرآنی در طول سال نقش بسزایی در معرفی، شناسایی و پرورش نخبگان قرآنی دارد، چرا که در طول سال، طرح‌های مختلف قرآنی از جمله طرح اوقات فراغت با رویکرد برگزاری کلاس‌ها و دوره‌های تخصصی قرآنی همواره در دستور کار قرار دارد.

مظاهری تصریح کرد: حفظ، قرائت، ترتیل، روخوانی و روانخوانی قرآن کریم ویژه نوجوانان و جوانان، طرح تفسیر کوتاه ویژه ائمه جماعات مساجد، برگزاری مسابقات قرآنی «مدهامتان» در رشته‌های متنوع، مشارکت در طرح قرآنی 1452 و طرح قرآنی «فهم زبان قرآن کریم» و.. از دیگر فعالیت‌های اثرگذار کانون‌های مساجد در حوزه قرآنی استان است.

وی با برشمردن برخی ویژگی‌های دوره‌های آموزشی قرآن کریم در کانون‌های مساجد، گفت: دراختیار داشتن وسایل کمک آموزشی از قبیل فایل‌های صوتی و تصویری و کتاب‌های مرتبط، به‌روز و تخصصی، صدور کارنامه برای قرآن‌آموزان در پایان دوره، اهدای جوایز بین‌کلاسی به قرآن‌آموزان در پایان دوره، برگزاری مسابقات پایان دوره و اهدای جوایز به افراد ممتاز، اعطای گواهی‌نامه به قرآن‌آموزان متقاضی و تشویق حفاظ از جمله این ویژگی‌ها است.

در ادامه این گزارش، محدامین مُطلبی، قاری برگزیده استان و دانشجوی 24 ساله رشته حقوق در دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرکرد که از جوانان فعال مساجد شهر به شمار می‌رود، در گفت‌وگو با ایکنا از چهارمحال‌وبختیاری اظهار کرد: بنده فراگیری قرآن را به صورت جدی و در کنار استاد از هشت سالگی آغاز کردم و در این سن، روخوانی و روانخوانی قرآن را آموزش دیدم و بعد از آن، یک دوره حفظ قرآن کریم را نیز پشت سر گذاشتم و به حفظ چند جزء نایل شدم.

مطلبی تصریح کرد: بعد از مدتی، چون به قرائت قرآن بیش از سایر رشته‌های قرآنی علاقه‌مند بودم به طور جدی به یادگیری قرائت نزد استاد مسعود داوری و نیز مربیان مؤسسه ثامن‌الائمه(ع) شهرکرد پرداختم، ضمن اینکه در آن زمان جلسات هفتگی استاد داوری در مسجد محله‌مان در شب‌های چهارشنبه، نه تنها بنده که بسیاری دیگر از نوجوانان و جوانان و خانواده‌ها را مجذوب فراگیری قرآن کرده بود که متأسفانه این جلسات، دیگر برگزار نشد.

حلاوت قرآن جذب‌کننده است

این قاری جوان استان در خصوص حضور خود در مسابقات، گفت: بنده از سوم دبستان تا کنون که دانشجو هستم به کرات در مسابقات قرآنی مختلف اعم از دانش‌آموزی، دانشجویی، اداره اوقاف، بسیج و ... حضور داشته‌ام و به لطف خداوند، مقام‌های برتر متعددی در سطح استان کسب کرده‌ام، ضمن اینکه در رشته اذان نیز مقام‌های استانی دارم.

وی در پاسخ به دلایل جذب به فعالیت‌های قرآنی و ماندگاری در آن، بیان کرد: کسی که وارد وادی قرآن می‌شود، حلاوت آن‌را درک می‌کند و حس خوبی را که با قرائت قرآن کسب می‌شود در هیچ چیز دیگر نمی‌توان یافت، ضمن اینکه با قرآن بودن مایه برکات مادی و معنوی است که این آثار را در زندگی خودم به وفور تجربه می‌کنم.

این جوان فعال قرآنی ادامه داد: خوشبختانه پدر و مادرم در این مسیر بسیار تشویقم می‌کنند و این رضایت و همدلی آن‌ها را نیز از برکات قرآن می‌دانم، ضمن اینکه در مناسبت‌های مختلف برای قرائت قرآن به مجالس و محافل انس و تلاوت فراوانی دعوت می‌شوم که این موضوع برای خودم بسیار جذاب و دلنشین است و امیدوارم مستمعان نیز بهره لازم را از تلاوت‌های بنده می‌برند.

یادگیری قرآن در مسجد

این فعال مسجدی استان در خصوص حضورش در مساجد، گفت: بنده از زمانی که به یاد دارم در مسجد حضوری فعال داشته و به کارهای قرآنی و فرهنگی می‌پردازم از جمله اینکه آغاز یادگیری و ورود به وادی قرآن نیز از کلاس‌های استاد داوری در مسجد محله‌مان شکل گرفت.

مطلبی در خصوص فعالیت‌هایش در مسجد، ادامه داد: هر کاری که از دستم بر بیاید و یا دعوت شوم انجام می‌دهم، از جمله برگزاری محافل انس با قرآن و کرسی‌های تلاوت، دعاخوانی، مداحی، اذان، مکبری و... در مساجد محل سکونتم و سایر مساجد شهر از جمله مسجد حضرت زینب(س) میرآباد غربی، مسجد باقرالعلوم(ع) خیابان کاشانی، مسجد امام رضا(ع)، مسجد امام حسن(ع) دروازه سامان و ... اجرا کرده‌ام.

این مداح و دعاخوان تأکید کرد: بنده به همراه برادرانم که از مداحان استان هستند، اجرای برنامه‌های مداحی و دعاخوانی مسجد باقرالعلوم(ع) را اعم از دعای جوشن‌کبیر، ندبه و ... و مراسم جشن و سوگ ائمه‌معصوم(ع) بر عهده داریم، ضمن اینکه در مبحث اذان، علاوه بر اجرا در مسجد، چند اجرای زنده تلویزیونی داشته‌ام.

آموزش تواشیح به «بچه‌های مسجد»

مطلبی با اشاره به فعالیت در زمینه آموزش تواشیح به بچه‌های مسجد، گفت: خداوند توفیقی داد و توانستیم یک گروه تواشیح متشکل از فرزندان کارکنان نیروی انتظامی در مسجد باقرالعلوم(ع) تشکیل دهیم که بعد از شرکت در مسابقات کشوری و در میان ۱۴۰ گروه، در فهرست ۱۰ گروه برتر کشور قرار گرفتیم، اما در مسابقات ملی با ناداوری به مقام هشتم رسیدیم.

این نخبه قرآنی استان در خصوص سبک‌های تلاوت مورد علاقه خود، گفت: از کودکی تلاوت‌های استاد عبدالباسط را تمرین و تلاوت می‌کردم و بعدها این روند با استادان مرحوم مصطفی اسماعیل و شحات انور ادامه یافت و به نظرم قرائت مرحوم استاد راغب مصطفی غلوش از سوره مبارکه طه، یکی از زیباترین تلاوت‌ها از این سوره باشد.

این فعال مسجدی در پایان گفت: از مسئولان انتظار می‌رود تمهیداتی بیندیشند که برگزاری جلسات قرآنی صرفاً به چند مسجد مشخص محدود نشود و مستمعان جلسات قرآنی افراد مشخص و ثابت نباشند بلکه تمام مساجد و همه مردم در این حرکت سهیم باشند تا همگی در کنار هم از انوار و برکات این کتاب نورانی بهره‌مند شویم.

گزارش از خدیجه نادری‌ بنی/خبرنگار ایکنا