آزادسازی سهام عدالت با روند فعلی مدیریت شرکت‌های مشمول ابتر می‌ماند
استاد بازنشسته اقتصاد دانشگاه تهران اظهار کرد: اگر مدیریت شرکت‌های مشمول سهام عدالت به افراد جهادی، دلسوز و توانمند واگذار شود، صددرصد می‌توان امیدوار بود که آزادسازی این سهام به شکل مناسبی انجام شود و منافع آن به عموم مردم برسد و نقشی مهم در توزیع عادلانه ثروت ایفا کند.
ابراهیم رزاقی، اقتصاددان و استاد بازنشسته اقتصاد دانشگاه تهران، در گفت‌وگو با ایکنا، به بیان نکاتی درباره آزادسازی سهام عدالت پرداخت و گفت: این آزادسازی که اسم بسیار زیبایی هم دارد یکی از شیوه‌های جمع‌آوری سرمایه برای دولت است اما از سوی دیگر تأکید دارم که اگر هم قرار است سهام واگذار شود باید به شکل صحیح انجام شود، نه اینکه برخلاف قانون اساسی و طبق آن الگوی سرمایه‌داری لیبرال سهام را آزادسازی کنند. سهم‌های قبلی که خصوصی شده‌اند فقط 20 درصد از آنها نتیجه داده و منجر به رشد تولید، بهبود کیفیت و افزایش سود شده و عموماً خصوصی‌سازی‌های قبلی مثبت نبوده است.
بیشتر بخوانید:
خصوصی‌سازی باید براساس منافع ملی باشد
وی با اشاره به ضرورت به‌کارگیری مدیران سالم در رأس شرکت‌های مهم کشور، افزود: اقتصاد سرمایه‌داری می‌گوید هرچیزی که دولتی باشد ضرر می‌دهد اما آیا اقتصاد ما در دوران دفاع مقدس ناکارآمد بود. وقتی مدیری فاسد سر کار گذاشته می‌شود چون به دنبال حداکثر سود برای خود است. لذا دست به غارت اموال دولتی می‌زند. همچنین،، نظارتی هم بر این شرکت‌ها و مدیران آنها صورت نمی‌‌گیرد.
رزاقی با بیان اینکه برای موفقیت خصوصی‌سازی باید آن را به شیوه مناسب انجام داد، اظهار کرد: خصوصی‌سازی‌هایی در برخی از کشورها صورت گرفته و نتیجه داده است اما اگر تولید و کیفیت آن بالا نرفته، سهام آن شرکت خصوصی دوباره به دولت بازگشته، اما هیچ کدام از این اقدامات در ایران انجام نشده و صرفاً جنبه غارتی داشته است.
انتقادهایی از واگذاری سهام دولت
استاد بازنشسته اقتصاد دانشگاه تهران تأکید کرد: اساساً چرا باید سهام دولت واگذار شود؟ چه منافعی در آن است؟ مگر اینکه صرفاً برای جمع کردن پول مردم باشد. بسیاری از شرکت‌هایی که وارد بورس شده‌اند زیان‌ده هستند. در بهترین حالت ممکن، تولید در ایران 20 درصد سود دارد. الان سود اصلی برای برخی‌ها در واردات است و تولید برای آنها معنایی ندارد؛ در نتیجه صرفاً اموال دولتی غارت می‌شود.
وی ادامه داد: در ماجرای نرخ ارز هم مشاهده کردیم که چگونه قیمت دلار به 15 هزار تومان رسید و دولت و بانک مرکزی هم به شدت حمایت کردند، چراکه منافعی برای آنها وجود داشت. برخی اقتصاد را از دید آمریکاییها یا فرانسوی‌ها می‌بینند اما برخلاف آنها توجهی به منافع ملی ندارند. صرفاً مواد خام را می‌فروشند و از منافع آن بهره‌مند می‌شود و هر نیازی هم دارند را با فروش نفت وارد می‌کنند. نتیجه این است که سودی برای تولید‌کننده باقی ندارد و ورشکست می‌شود و در نهایت بیکاری در کشور افزایش پیدا می‌کند.
بسیاری از شرکت‌های بورسی توان تولید ندارند
این کارشناس مسائل اقتصادی تصریح کرد: تولیدکنندگانی هستند که به تولید می‌اندیشند اما تعدادشان کم است. بقیه به دنبال واردات با نرخ ارز پائین و بدون پرداخت مالیات‌اند؛ در حالی که بسیاری از اقتصادها با مالیات اداره می‌شود. سود در تولید است اما شرکت‌های ما به اندازه کافی توان تولید و رقابت با خارج را ندارند.
رزاقی گفت: مگر شرکت‌های صاحب سهام عدالت چقدر توان تولید دارند که به سهامداران سود بدهند. بسیاری از آنها ورشکست شده و حتی زمین خود را هم فروخته‌اند و محل تولید آنها تبدیل به انبار شده است. آیا در چنین شرایطی باید خصوصی‌سازی صورت گیرد؟ همچنین اقتصاد ایران در وضعیت بحرانی قرار دارد و ممکن است شرایطی ایجاد شود که مردم ناراضی شوند.
لوازم موفقیت آزادسازی سهام عدالت
استاد بازنشسته اقتصاد دانشگاه تهران افزود: با این مدیرانی که در رأس این شرکت‌ها قرار دارند و با نمایندگانی که صرفاً سودپرست هستند و توجهی به منافع ملی ندارند، اصلاح الگوی اقتصادی ایران امکان‌پذیر نیست. بسیاری از مردم زیر خط فقر قرار دارند و حتی بسیاری از بیمارستا‌ن‌ها خصوصی شده و همانند بلا به جان مردم افتاده‌اند.
رزاقی درباره لوازم موفقیت آزادسازی سهام عدالت و افزایش عدالت اقتصادی در کشور گفت: این خصوصی‌‌سازی‌ها هم راهی برای غارت اموال مردم است اما اگر مدیریت شرکت‌های مشمول سهام عدالت به افراد جهادی، دلسوز و توانمند واگذار شود صددرصد می‌توان امیدوار بود که آزادسازی سهام عدالت به شکل مناسبی انجام شود و منافع آن به عموم مردم برسد و نقشی مهم در توزیع عادلانه ثروت ایفا کند.
مدیران فاسد محاکمه شوند
این کارشناس مسائل اقتصادی اظهار کرد: اگر نظارت صحیح وجود نداشته باشد فساد فراگیر خواهد شد. افرادی بوده‌اند که گاه در جبهه هم حضور داشته‌اند اما موقع رسیدن به پست و مقام، به این دلیل که بر آنها نظارتی وجود نداشته، دچار خطا شده‌اند؛ لذا افراد جهادی هم ممکن است دچار خطا شوند. بنابراین باید نظارت بر مدیران این شرکت‌ها هم تقویت شود.
رزاقی در پایان تأکید کرد: در کشوری همانند ژاپن، نظارت مانع افزایش فساد می‌شود و ما هم باید کنترل مدیران شرکت‌ها را مد نظر داشته باشیم و نیاز به نظارت قاطعانه و جهادی داریم؛ چراکه فساد مدیران باعث آسیب به کل اقتصاد مملکت می‌شود، اما عجیب است که چرا قوه قضائیه تاکنون بسیاری از این مدیران فاسد را محاکمه نکرده است.
انتهای پیام
