به گزارش خبرنگار ایکنا، محمدجواد ظریف، عضو هیئت علمی دانشگاه تهران و وزیر سابق امور خارجه کشورمان، صبح امروز، چهارشنبه ۱۶ اسفند، در هفتمین همایش سالانه انجمن علوم سیاسی ایران با عنوان «آینده نظام جهانی سیاستها و الگوهای رفتار ایرانی» که در دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران برگزار شد، با اشاره به تغییر نظم بینالملل گفت: در جهان بعد از جنگ سرد اتفاقی که همه برروی آن تمرکز داریم این است که نظم متصلب جهانی از هم پاشیده و بعد از آن هم نظم جدیدی جایگزین نشده است؛ درصورتیکه آمریکاییها فکر میکردند نظم تکقطبی و آمریکایی شکل گرفته است. هرچند برخی فکر میکنند در دورهای نظم تکقطبی داشتیم اما این اشتباه است و توهمی است که آمریکا دچار آن بود چون آمریکا جنگ سرد را نبرد بلکه شوروی فروپاشید و این نظم برهم ریخت.
وی افزود: فروپاشی نظم دوقطبی سبب شد تا بازیگران جدیدی وارد عرصه شوند طوری که «جیمز روزنا» از آن به عنوان نظم پساوستفالیایی نام میبرد. پس از نظم دوقطبی جهان سیال شد و کنشگران جدیدی وارد شدند که برخی کنشگران سازمانهای فرادولتی یا حتی سازمانهای تروریستی بودند و امروز هم صاحبان هوش مصنوعی به کنشگر تبدیل شدهاند. کنشگران هوش مصنوعی در سیطره هیچ دولتی قرار نگرفتهاند و لایه جدیدی را ایجاد کردهاند که قابل توجه است.
وزیر سابق امور خارجه کشورمان بیان کرد: مراکز قدرت هم تکثر پیدا کردهاند و هم جابجا شدهاند؛ یعنی دیگر غرب مرکز قدرت و تصمیمگیری نیست و البته این به معنای پایان غرب هم نیست ولی بدین معنا است که همه تصمیمات در غرب گرفته نخواهند شد. پس پساغربی شدن یا بیغربی واقعیت امروز نظام بینالملل است.
ظریف با بیان اینکه حمله روسیه به اوکراین تلهای بود که آمریکا برای روسیه پهن کرد، اظهار کرد: پوتین قبل از جنگ اوکراین گفته بود برای مقابله با ایران حاضر است با آمریکا مذاکره کند به شرط اینکه آمریکا درباره اوکراین با روسیه مذاکره کند. البته این نگاه امروز تعدیل شده و روسیه متوجه جابجایی قدرت شده است.
وی بیان کرد: حرکت از سمت آتلانتیک به سمت پاسیفیک یک واقعیت است و باید این را پذیرفت. با توجه به سیالیت و تعدد مراکز قدرت و مؤلفههای قدرت نباید در جمهوری اسلامی به خاطر گرایشهایی که فکر میکنیم اشتباه است از قدرت معنایی غافل شد. حمایت از مقاومت اهمیت معنایی دارد و نباید حمایت از آن را ترک کرد. نفوذ جمهوری اسلامی از طریق ایده انقلاب اسلامی شکل گرفت و مقاومت هم به خاطر این ایده به وجود آمد. حمایت از مقاومت مزیت نسبی جمهوری اسلامی است و نباید آن را نباید فراموش کرد.
وزیر سابق امور خارجه کشورمان تأکید کرد: قدرت معنایی را نباید هیچگاه فراموش کرد. برای جمهوری اسلامی باید مهم باشد که حوزه رقابتش با آمریکا کجاست و همچنین از روسیه و چین نباید توقعاتی داشت که بعدها دلسردی ما را به دنبال داشته باشد. چین و روسیه هیچیک نمیخواهند با آمریکا درگیر شوند. مثلاً اگر تله ژئوپلیتیکی آمریکا علیه روسیه در اوکراین پهن نمیشد هیچگاه روسیه به دنبال تنازع با آمریکا نبود.
ظرفیت با بیان اینکه دوران اتحادهای دائمی به سر آمده و دوران اتحادهای موقتی و موضوعی فرا رسیده است، گفت: بنده معتقدم همراه با تعریف عنصر قدرت باید به عنصر وفاداری به قطب هم توجه کرد. ما همچنان وفاداریهای متضاد را در جمهوری اسلامی شاهد هستیم و دنیا را قطببندی نگاه میکنیم. اگر دنیا قطبی بود اقداماتی که روسیه و چین در صدور بیانیه علیه ما انجام دادهاند اتفاق نمیافتاد. تصور قطبیدیدگی برای ما اشکال برداشتی و شناختی به همراه دارد. اگر جهان را قطبی ببینیم توقعاتی ایجاد خواهد شد که هرگز برآورده نمیشوند. مثلاً از روسیه انتظار داشتیم که قطعنامههای شورای امنیت علیه برنامه هستهای ما را وتو کند ولی نکرد.
وی در پایان یادآور شد: از من پرسیدند گره هستهای با دست باز میشود یا با دندان من پاسخ دادم با عقل باز میشود. لذا مهمترین کار در حوزه مذاکرات سیاسی و بینالمللی شنیدن و فهم است.
انتهای پیام