جلوگیری از اضافه‌برداشت بانک‌ها و هدایت نقدینگی به سمت تولید؛ دو راهکار تحقق شعار سال

حجت‌الاسلام والمسلمین محمدجواد محقق‌نیا، عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی و رئیس انجمن اقتصاد اسلامی حوزه علمیه در گفت‌وگو با ایکنا، درباره شعار «مهار تورم، رشد تولید» که از سوی رهبر معظم انقلاب اسلامی برای سال 1402 انتخاب شده، اظهار کرد: اگر می‌خواهیم به رفاه و ثروت دست پیدا کنیم و یک کشور توسعه‌یافته تلقی شویم باید سطح تولیدمان چندین برابر وضعیت فعلی باشد. به عبارت بهتر حداقل نیاز داریم صادرات محصولات و تولیدات غیرنفتی به 200 میلیارد دلار افزایش پیدا کند و تحقق این هدف نیازمند سرمایه‌گذاری‌های کلان اقتصادی است.

وی افزود: البته این سرمایه‌گذاری‌ها شاید در ابتدا تورم‌زا باشد اما در ادامه می‌توان با در نظر گرفتن و اتخاذ ترفندها و تدابیری تورم به وجودآمده را مهار کرد. بسط و توسعه سرمایه‌گذاری‌ها در بخش تولید از سفته‌بازی و دلال‌بازی خواهد کاست و از سوی دیگر مانع تشدید تورم می‌شود.

 عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی با بیان اینکه امروز سفته‌بازی جایگزین تولید شده است، گفت: رهبر معظم انقلاب اسلامی سالیان متوالی از تولید و رشد تولید نام می‌برند، زیرا همواره طی این سال‌ها تولید به عنوان حلقه مفقوده اقتصاد ایران محسوب شده و مورد غفلت قرار گرفته است.

ضرورت جهت‌گیری تسهیلات بانکی به سمت تولید

محقق‌نیا با تأکید بر این موضوع که جهت‌گیری‌های اقتصادی خیلی به سمت تولید نبوده، افزود: حدود 70 درصد تسهیلات بانکی به سمت فعالیت‌های غیرتولیدی هدایت می‌شود، بنابراین اگر می‌خواهیم تولید در کشور رونق بگیرد حتماً جهت‌دهی تسهیلات بانکی به سمت تولید باشد. از سوی دیگر ضرورت دارد هزینه‌های تولید در کشور کاهش یابد؛ یعنی تولید را ارزان‌تر و مقرون به صرفه کرد.

وی اضافه کرد: باید هوای تولید را داشت و جهت‌دهی‌های اقتصادی به‌گونه‌ای باشد که تولید در ایران به صرفه باشد و مردم نسبت به سرمایه‌گذاری در بخش تولید رغبت پیدا کنند. متأسفانه امروز تولید آنچنان نزد مردم جذاب نیست و چون جذابیت ندارد مردم به سمت خرید ملک، طلا و ارزهای خارجی تمایل پیدا کرده‌اند.

رئیس انجمن اقتصاد اسلامی حوزه علمیه بیان کرد: بخش مالیاتی و بخش بانکی دو عنصر اصلی تقویت‌کننده تولید به شمار می‎روند و اگر این دو کارکرد صحیحی از خود بروز دهند قطعاً تولید، رونق خواهد گرفت. در کنار این دو عنصر اثربخش نباید از تأثیرگذاری بخش‌های بیمه‌ای و اصلاح زیرساخت‌های اقتصادی غفلت کرد.

محقق‌نیا افزود: امروز برای رونق تولید و مهار تورم نیازمند انقلابی در دولت هستیم و این انقلاب باید در تدابیر و افراد اتفاق بیفتد. آقای رئیسی مدنظر داشته باشد با دوستانی که از دولت قبل همچنان باقی مانده‌اند نمی‌توان این انقلاب را رقم زد. دولت قبل کاری کرد نرخ رشد تولید در دهه 90 به صفر برسد و همین افرادی که در دولت قبل حضور داشتند در حال حاضر در مسئولیت‌های خود باقی مانده‌اند.

تولیدکننده باید ارج و قرب داشته باشد

وی تأکید کرد: باید تولید در کشور عزیز شود و ارج پیدا کند و ضرورت دارد تولیدکننده احساس کند فردی ویژه‌ است؛ به تولیدکننده باید جایگاه و میدان داد و درک کنیم تولیدکننده در خط مقدم جنگ اقتصادی در حال مبارزه با دشمن است.

عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی با انتقاد از میزان افزایش حقوق و دستمزد کارگران در سال 1402 گفت: دولت برای اینکه هزینه‌های تولید را کاهش دهد و فشار را تا حدودی از دوش تولیدکننده بردارد، حقوق کارگران را کمتر از میزان تورم افزایش داد، درصورتی‌که دستمزد کارگران پنج تا 9 درصد هزینه‌های تولید را تشکیل می‌دهد و مالیات دریافتی از تولیدکننده 20 درصد است و لذا بهتر بود به جای اینکه از جیب کارگران بذل و بخشش می‌شد، آن 20 درصد مالیات را از تولیدکننده دریافت نمی‌کرد و این‌گونه هم به تولیدکننده کمک می‌شد و هم اینکه دستمزد کارگران به میزان تورم افزایش پیدا می‌کرد.

محقق‌نیا گفت: پیشنهاد من این است در راستای کمک به تولیدکننده از فعالیت تولیدی مالیات دریافت نشود و به جای آن از سفته‌بازان و بورس‌بازان مالیات دریافت شود. تا زمانی که فشار مالیاتی بر دوش تولیدکننده است، فعال اقتصادی کالایی را از چین وارد می‌کند و به اسم تولید داخلی به فروش می‌رساند و اینگونه هیچ رونقی در تولید رخ نخواهد داد، چون تولید به صرفه نیست و هزینه بسیار بالایی دارد.

وی در پایان در رابطه با چگونگی مهار تورم تصریح کرد: می‌توان با سروسامان دادن به وضعیت ارزی کشور و نیز مقابله با اضافه‌برداشت بانک‌ها از بانک مرکزی به‌ویژه بانک‌های خصوصی که هیچ خدمتی به اقتصاد نمی‌کنند تا حدودی از میزان تورم کاست.

گفت‌وگو از سعید امینی