«بلای بی‌تاریخی و جهان بی‌آینده» به قلم رضا داوری اردکانی خواندنی شد
کتاب «بلای بی تاریخی جهان بی آینده» اثر استاد رضا داوری اردکانی به همت انتشارات نقد فرهنگ به تازگی چاپ و به بازار کتاب ایران رسید.
به گزارش ایکنا؛ کتاب «بلای بی تاریخی جهان بی آینده» اثر استاد رضا داوری اردکانی به همت انتشارات نقد فرهنگ، طی روزهای گذشته چاپ و به بازار کتاب ایران رسیده است.
در مقدمه این کتاب آمده است:
تاریخ تجدد، تاریخی به کلی متفاوت از تاریخ‌های قدیم است. این تاریخ، زمان به قدرت رسیدن انسان و سعی در ساختن جهان و سپس خلع او از قدرت و محو شدنش در فضای سلطنت تکنیک است. این تنها تاریخی است که آدمی در آن با دعوی دایرمداری کار جهان و سودای قدرت خدایی راهی تازه گشوده و در طی پانصد سال جهانی ساخته است که اکنون دیگر به حکم و فرمانش وقعی نمی‌گذارد.
درست بگوییم، جهانی که در طی پانصد سال اخیر ساخته شده است، دیگر به خواست و صلاح زندگی آدمی کاری ندارد و بی اعتنا به آن سر خویش گرفته و به راهی می‌رود که هیچ کس از مقصدش خبر ندارد.
حادثه مهم قرن اخیر، پدید آمدن وضعی خاص در حاشیه جهان جدید است که «جهان توسعه نیافته» نام دارد تعبیر «جهان» توسعه نیافته چندان مناسب نیست زیرا، وضع توسعه نیافتگی نظمی را که یک جهان باید داشته باشد، ندارد. این وضع از یک جهت به جهان جدید و از لحاظ دیگر با جهان قدیم شباهت‌ها دارد. اما تفاوتش با این هر دو تفاوتی اساسی است وضع توسعه نیافتگی وضع بی تاریخی است.
پیاده شدن از تاریخ قدیم و پیدا نکردن جایی در تاریخ جدید، درد بی تاریخی است.
برای درک این وضع در نظر آوریم که زندگی مناسب و شایسته با همبستگی و همنوایی و فهم و درک مشترک مردمان محقق می‌شود. مردمان اشخاص و افراد پراکنده نیستند، بلکه در جهانی همبسته با هم زندگی می‌کنند و فهم مشترکی دارند که زندگیشان را راه می‌برد. وضعی که در آن این همبستگی و فهم و درک مشترک وجود نداشته باشد، وضع بی تاریخی است.
توسعه نیافتگی وضع بی عالم بودن و بی تاریخ بودن است. در وضع بی تاریخی، فهم دچار پریشانی می‌شود. این فهم پریشان نه راه می‌شناسد و نه کارسازی می‌کند. اما چون با آشوب و پریشانی و سرگردانی خو کرده است ممکن است میل به قهر و ناآرامی و ویرانگری و نابودسازی داشته باشد.
اکنون بی تاریخی بسیاری از اقوام قدیم و پریشانی فهم و درک آنها با پایان تاریخ جدید و خسوف خرد آن مقارن شده است. به این جهت، درس‌آموزی از تجدد دشوار شده و تقلید، دستور عمل شده است.
نسبت وضع توسعه نیافتگی با گذشته تاریخی نیز نسبتی کم و بیش تقلیدی است و اگر اعتقادات قدیم با فهم و درک سطحی فرارسیده از جهان جدید تفسیر شود چه بسا که حاصلش اوهام و خیالات خطرناکی باشد که جهان مستعد جنگ و آشوب کنونی را به پرتگاهش نزدیک‌تر سازد. برای پرهیز از چنین آشوب و خطری خروج از توسعه نیافتگی ضرورت دارد.
این کتاب گزارش وضع جهانی است که در پایان تاریخ خود قرار دارد.
بخشی از این جهان آغاز و دوران تحول و پایان تاریخ خود را آزموده است. اما بخش دیگر، از زمان و دوران تحول چندان خبری ندارد و دوران پایانی یعنی دوران سلطنت تکنیک را تمام تاریخ جدید و کمال آن می‌انگارد و به قهر آن تسلیم شده است، هرچند که از این تسلیم نیز خبر ندارد. در این وضع باید تأمل کرد.
رضا داوری اردکانی
مقدمه کتاب «بلای بی تاریخی و جهان بی آینده»
انتشارات نقد فرهنگ، ۱۴۰۲
دکتر رضا داوری اردکانی (زادهه ۱۵ خرداد ۱۳۱۲ در اردکان)، فیلسوف و متفکر ایرانی و استاد بازنشسته گروه فلسفه دانشگاه تهران است. داوری اردکانی از بدو تأسیس فرهنگستان علوم (۱۳۶۸) عضو پیوسته فرهنگستان علوم است و از سال ۱۳۷۷، ریاست این فرهنگستان را برعهده دارد. او از چهره‌های شاخص در حوزه نظریه‌پردازی فرهنگی و اندیشه فلسفی به‌شمار می‌آید. همچنین این فیسلوف از اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی و شورای عالی علمی مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی است. داوری اردکانی همچنین از اعضای هیئت مؤسس انجمن فلسفه است و تاکنون بیش از 50 اثر مکتوب در قالب کتاب از او به جامعه ایرانی ارائه شده است.
