تأسیس 50 شعبه دارالقرآن «آل طاها» در مدارس منطقه 5 تهران

مرضیه ابراهیمی متولد سال 58 و دارای مدرک حوزوی سطح دو از حوزه علمیه مکتب نرجس(س) شهرستان بیرجند است و مدرک کارشناسی‌ارشد علوم قرآن و حدیث را از دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران دریافت کرده است. او در زادگاهش بیرجند فعالیت قرآنی داشته و هم‌اکنون تجربیات خود را ‌در یکی از دارالقرآن‌های فعال آموزش و پرورش شهر تهران به اشتراک گذاشته است. ابراهیمی فعالیت شاخص فعلی خود را مراجعه به بسیاری از مدارس منطقه پنج تهران برشمرد تا با اعزام مربی به مدارس، آنان را به عنوان شعبه‌ای از دارالقرآن آل طاها فعال کند و با اجرای این طرح، دانش‌آموزان بعد از ظهر در کلاس تخصصی قرآن حضور می‌یابند. او از جمله بانوانی است که در نخستین آئین نکوداشت و تکریم بانوان مُبلغ و محفل‌دار قرآن کریم شهر تهران از او تجلیل می‌شود. به این بهانه با او گفت‌و‌گو کرده‌ایم که در ادامه می‌خوانید.

ایکنا _ شما در شعب حوزه علمیه مرحومه سیده‎فاطمه سیدخاموشی(طاهایی) درس خوانده‌اید. این حوزه چه ویژگی‌هایی دارد که می‌بینیم بسیاری از بانوان پژوهشگر و فعال در امور قرآنی از آن برخاسته‌اند؟

حوزه علمیه مکتب نرجس(س) در مشهد مقدس به مدیریت خانم طاهایی(1309 - 1388ه ش) تأسیس شده است. افتخار شاگردی کلاس اخلاق ایشان را داشتم. از آنجا که خواهر بزرگم طلبه حوزه علمیه مکتب نرجس مشهد بودند من نیز به تدریج با حوزه آشنا شدم. جلسات تفسیر مکتب نرجس(س) مشهد سه‌شنبه هر هفته برگزار می‌شد و در طول سال دو یا سه مرتبه به مشهد می‌رفتیم تا در این جلسات شرکت کنیم و به سبب دوری راه دفعات بیشتری مقدور نبود. این حضور در کلاس اخلاق به دهه هفتاد بازمی‌گردد. مرحومه طاهایی مؤسس نخستین حوزه علمیه بانوان بود. طلبه‌های حوزه علمیه مشهد نیز برای تشکیل کلاس تابستانی به مکتب نرجس(س) بیرجند می‌آمدند. از کلاس پنجم ابتدایی در دوره‌های قرآنی این حوزه، که چهل‌روزه بود، شرکت می‌کردم. مادرم هم دفتردار مکتب نرجس بیرجند بود.

در حال حاضر این حوزه مدرک رسمی می‌دهد و از طریق آزمون سراسری و سپس آزمون داخلی و مصاحبه دانشجو می‌پذیرد.

ایکنا _ در سطح استان خراسان جنوبی به چه شکل فعالیت قرآنی‌ داشتید؟

از سال 82 فعالیت قرآنی خود را آغاز کردم. 16 مؤسسه قرآنی را از سال 82 تا 86 در شهرستان‌های بیرجند، قائن، سرایان، سربیشه، نهبندان و حتی بخش سه‌قلعه تأسیس کردم. فقط در بیرجند سه مؤسسه تحت نظر مؤسسه جامعة‌القرآن قم و سال 86 مؤسسه قرآن و عترت نیایش را با دریافت مجوز مرکز توسعه و ترویج فعالیت‌های قرآنی کشور(معاونت فعلی قرآن و عترت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی) تأسیس کردم.

در همان سال پیش‌دبستانی غیر دولتی قرآنی نیایش را زیر نظر آموزش و پرورش و در سال 1390 مرکز عالی تربیت مدرس و استاد قرآن کریم را به عنوان شعبه‌ای از جامعه قاریان مشهد افتتاح کردم که 220 دانشجوی تربیت مدرس داشت و البته در مؤسسه خودم هم حدود یک هزار و 800 قرآن‌آموز را آموزش می‌دادم. در سال 87 در جشنواره ملی حضرت علی‌اکبر(ع) جوانان زیر 29 سال رتبه اول طلبه نخبه استان را دریافت کردم. قاری قرآن کریم هستم. در جشنواره‌ای ویژه فعالیت مؤسسات قرآنی ـ مردمی با نام اتفاق، حائز رتبه شدم. در برخی مسابقات قرآن به ویژه رقابت‌های قرآنی ویژه فرهنگیان به عنوان داور حضور داشته‌ام.

سال 91 به استخدام آموزش و پرورش درآمدم. سال 93 به تهران آمدم. چهار سال در شهرستان‌های استان تهران تدریس و همزمان محافل قرآنی را برپا می‌کردم و مربی پرورشی و معلم درس تفکر بودم و هم‌اکنون در دارالقرآن آل‌طاها وابسته به آموزش و پرورش فعالیت دارم.

ایکنا _ دارالقرآن آل‌طاها در کدام منطقه تهران واقع است؟

دارالقرآن آل طاها در منطقه پنج شهرداری تهران تقاطع بلوار فردوس و بزرگراه شهید ستاری واقع است. در دارالقرآن که زمان برگزاری کلاس‌های آن بعدازظهر است معلم صوت و لحن هستم. با بازگشایی مدارس، این کلاس‌ها را هفته‌ای یک جلسه برگزار می‌کنم.

ایکنا _ استقبال از برنامه‌های دارالقرآن رضایت‌بخش است؟

در تهران استقبال از دارالقرآن و برنامه‌های آن در مقایسه با بیرجند کم است. آنجا برای ثبت‌نام ظرفیت نداشتیم، اما در اینجا با وجود همه تبلیغاتی که صورت گرفت، بحث مدرسه و بُعد مسافت مزید بر علت شد تا استقبال از برنامه‌های دارالقرآن کم باشد. در تابستان تعداد قرآن‌آموزان در کلاس‌ها بیشتر بود. والدین ترجیح می‌دهند که بچه‌ها به کلاس‌های دیگری مثل یادگیری زبان خارجی بروند.

ایکنا _ آیا برای آموزش قرآن به دانش‌آموزان به راهکار دیگری اندیشیده‌اید؛ مثلاً تعامل با آنها در شبکه‌های اجتماعی.

بله، کلاس‌های غیر حضوری هم برگزار می‌شود و تعداد شرکت‌کنندگان آنها بسیار بیشتر است؛ مثلاً کلاس غیر حضوری حفظ قرآن را استقبال کردند. وقتی کلاس حضوری دایر می‌شود از آن استقبال نمی‌شود. البته برپایی کلاس‌های غیر حضوری از زمان شیوع کرونا برای بانوان و آقایان مرسوم شد و اکنون نیز این کلاس‌ها برگزار می‌شود. بسیاری در همین دارالقرآن، حفظ قرآن را آغاز کرده‌اند و حتی پس از دریافت دیپلم، محفوظات قرآنی خود را افزایش داده و حتی به حفظ کل قرآن نائل شده‌اند. در روایات بهترین مکان تلاوت قرآن را مسجد و خانه دانسته‌اند.

ایکنا _ در منزل یا مساجد محل، جلسات و محفل قرآنی برگزار می‌کنید؟

با مسجد همکاری می‌کنم، اما در منزل این فرصت پیش نیامده است. البته شیوع کرونا بسیاری از محافل قرآن خانگی را به تعطیلی کشاند. در سال گذشته 50 طلبه از منطقه 5 و منطقه 22 را شناسایی و آنها را به مدارس آموزش و پرورش معرفی کردیم و برای آنان سه روز در هفته کلاس برگزار کردیم. این کار برای نخستین‌بار در منطقه 5 تهران انجام و 50 شعبه دارالقرآن آل طاها در مدارس آموزش و پرورش دایر شد. به آنها پوستر تبلیغاتی می‌دادیم و آنها کلاس‌های حفظ قرآن را داخل مدارس تشکیل می‌دادند. شرکت‌کنندگان در آن اگر یک جزء از قرآن را حفظ کنند از طرف دارالقرآن برای آنها گواهینامه صادر می‌شود.

ایکنا _ کادر مدیریتی و اجرایی مدارس با شما همکاری می‌کنند؟

من و مدیر دارالقرآن آل طاها به مدارس این منطقه رفتیم و با مدیر مدارس صحبت کردیم که کار سختی بود و از آبان سال گذشته شروع کردیم و تا شب عید طول کشید و بعد از موافقت با مدیران مدارس، مجوز شعبه دارالقرآن را به آنها اهدا کردیم. مدارسی را انتخاب کردیم که مدیران با ما همراه بودند.

200 مدرسه در منطقه 5 قرار دارد. به بیشتر مدارس دخترانه و دو سه مدرسه پسرانه رفتیم. بدین ترتیب تلاش کردیم تا کم‌رمقی استقبال از دوره‌های آموزشی دارالقرآن را جبران و دانش‌آموزان را به حضور در کلاس‌های آموزشی در مدرسه خودشان ترغیب کنیم. به هر حال مشکلاتی در زمینه آشنایی نوجوانان و جوانان با مقوله قرآن و عترت وجود دارد.

ایکنا _ گفتید مشکلاتی وجود دارد، چه راهکاری برای رفع آنها پیشنهاد دارید؟

مسئولان به ویژه آموزش و پرورش می‌تواند بسیاری از موانعی را که بر سر راه قرابت نسل نوجوان و جوان با قرآن وجود دارد، رفع کنند. مدیران مدارس باید همراه باشند در بعضی از مدارس مدیران همراه نیستند و اینکه ذائقه برخی خانواده‌ها تغییر کرده است و به دیگر دروس فرزندان خود اولویت می‌دهند و به آموزش قرآن فرزندانشان کم‌توجهی دارند. البته بخشی از آن به دلیل معضلات اجتماعی یا فضای روانی سال گذشته در پی اغتشاشات برمی‌گردد.

ایکنا _ با در نظر گرفتن سوابق خوب شما در آموزش قرآن برای تربیت نوجوانان و جوانان قرآنی، به نظر شما آموزش قرآن را برای یک فرد از چه زمانی باید آغاز کرد؟

تا زمانی که خانواده نخواهد اتفاقی در آموزش قرآن نخواهد افتاد. همراهی خانواده بسیار مهم است، زیرا خانواده باید اعتقاد داشته باشد که تربیت فرزند بر مبنای قرآن باشد و نقش اولیای تربیتی و اراده مدیران و معلمان در محیط‌ آموزشی در علاقه‌ دانش‌آموزان به فراگیری قرآن اهمیت دارد. باید فرزندان از سنین پایین احترام گذاشتن به دین را یاد بگیرند که ابتدا باید آن را در رفتار بزرگترها مشاهده کنند. همچنین، گروه‌های دوستانه‌ نوجوانان و جوانان و نقش مربی در محیط‌ آموزشی و ایجاد فضای صمیمی بسیار تعیین‌کننده است. اماکن مذهبی به ویژه مساجد در تشکیل دورهمی با حضور نوجوانان و جوانان به جهت پاسخ دادن به شبهات دینی بسیار حائز اهمیت هستند. بدین منظور باید از روش‌های قدیمی، که نیازهای ذهنی و اندیشه‌ای نوجوانان و جوانان را برآورده نمی‌سازد، برحذر بود. همچنین، خانواده باید به سؤالات و شبهات نوجوانان و جوانان درباره مسائل دینی و اعتقادی پاسخ دهد و مدارس باید مانع شبهه‌پراکنی در میان دانش‌آموزان شوند؛ برای مثال از مدرسه‌ای که نمازخانه را تبدیل به انباری کرده است، نمی‌توان انتظار داشت که مسئولان آن دانش‌آموز قرآنی و معتقد تربیت کنند.

ایکنا _ برپایی آئین نکوداشت بانوان مبلغ و محفل‌دار قرآنی چه ضرورتی دارد و چه اثرگذاری خواهد داشت؟

از سال 90 با همایش بین‌المللی بانوان قرآن‌پژوه آشنا شدم. از آنجا که مدیران مؤسسات قرآنی کشور در آن همایش دعوت می‌شدند، از من هم دعوت شد. برگزاری این رویداد برای فعالان قرآنی شهرستان‌‌ها، که امکان حضور در همه برنامه‌های قرآنی تهران را ندارند، بسیار پسندیده است و آنان با تألیفات و دستاوردهای بانوان قرآنی آشنا می‌شوند.

یادآور می‌شود، نخستین آئین نکوداشت و تکریم بانوان مبلغ و محفل‌دار قرآن کریم شهر تهران با عنوان «همایش اخلاق و معنویت» دوم آذر در سالن همایش‌های برج میلاد از سوی مرکز فرهنگی بانوان قرآن‌پژوه مؤسسه امام رضا(ع) با همکاری ایکنا، سازمان اوقاف و امور خیریه، سازمان دارالقرآن تبلیغات اسلامی، رادیو قرآن، شبکه قرآن و معارف سیما و مؤسسه حضرت خدیجه(س) برگزار می‌شود و از بیست نفر از بانوان فعال و مبلغ قرآنی تجلیل می‌شود.